تاریخچه و نحوه نگهداری گیاه زاموفیلیا
گیاه زاموفیلیا ZZ Plant یکی از گیاهان کم توقع و مناسب برای محیطهای آپارتمانی، شرکتی و کم نور می‌باشد. این گیاه زیبا آفات و بیماری‌های بسیار کمی دارد و گیاهی مناسب برای منزل می‌باشد و نگهداری گیاه زاموفیلیا آسان است. هنگامی که شما به دنبال یک گیاه مناسب برای محل کار خود هستید، معمولاً موارد مهم مورد توجه کمی برای انتخاب یهترین گزینه وجود دارند. اولین نکته ظاهر گیاه می‌باشد که زیبایی و اینکه با دکور شما همخوانی داشته باشد است.
نکته دوم، مراقبت راحت و بدون دردسر از گیاه است به این دلیل که یک دفتر کار شلوغ محلی است که امکان رسیدگی به گیاه را کاهش میدهد. سومین نکته این است که یک گیاه با توانایی تصویه هوا و مفید برای سلامتی در محل خود داشته باشیم. و آخرین نکته اینکه به نور زیاد و آبیاری زیاد نیاز نداشته باشد و عمر طولانی در محیطهای داخلی داشته باشد.
محبوبیت زاموفیلیا
تمام این نیازها در سال‌های اخیر گیاه زاموفیلیا را به یک گیاه محبوب برای استفاده در محیطهای فضای بسته تبدیل کرده است که این گیاه به گیاه ZZ نیز مشهور می‌باشد. قبل از سال ۱۹۹۶ گیاه زاموفیلیا در خارج از قاره آفریقا شناخته شده نبود ولی اکنون به یکی از گیاهان محبوب تبدیل شده است.
این گیاه پیشینه طولانی طی قرن‌های مختلف دارد. اولین گونه گیاه زاموفیلیا در سال ۱۸۲۹ پدیدار شد که جز خانواده Caladium zamiifolium بود. و این در سال ۱۸۵۶ به Zamioculcas تغییر کرد. و در سال‌های بعدی و در ۱۹۰۵ به Zamioculcas zamiifolia تغییر نام داد. این گیاه در آفریقا و بخصوص در کنیا و در جنوب آفریقا فراوانی دارد و این مکان‌ها محیط بیرونی است که گیاه زاموفیلیا سال‌های سال در آنجا رشد و نمو داشته است.
میزان رشد زاموفیلیا در خانه معمولاً کم‌تر است. ولی اگر می‌خواهید گیاه شما رشد مناسبی داشته باشد، شرایط مراقبت از آن را رعایت کنید.
ساختار گیاه
گیاه ZZ یک گیاه با زنجیره ریشه‌ای عجیب است. تنفس آن در محیط پیرامون خاک انجام میشود. ریشه سیب زمینی شکل این گیاه به ریزوم معروف می‌باشد. آنها آب را در داخل خود ذخیره می‌کنند که این باعث میشود که نیاز به آبیاری گیاه کم شود و همانطور که گفته شد نگهداری گیاه زاموفیلیا کار سختی نیست.
در محیطهای خشک و در فصول گرم آبیاری متناوب گیاه آسان نیست. و این دلیل دیگری است که این گیاه را به گیاهی مناسب برای محیطهای داخلی تبدیل کرده است. تیرگی برگهای این گیاه دلیل است که گیاه حتی کمترین نور را از محیط پیرامون خود دریافت کرده است. این گیاه به عنوان گیاه گل دهنده شناخته میشود، ولی خیلی بندرت میتواند گل دهد. همچنین زاموفیلیا بعنوان یک گیاه با برگهای سبز تیره و گسترده مشهور است. این گیاه یک گیاه مناسب برای استفاده روی میز کار، یا روی زمین می‌باشد و در هر مکانی به رشد خود ادامه میدهد. طول برگهای آن میتواند به ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر نیز برسد.
آیا گیاه زاموفیلیا سمی است؟
درحالیکه گیاه ZZ یک گیاه فوق‌العاده است به این دلیل که نگهداری گیاه زاموفیلیا راحت و بی دردسر است. و برای محیط پیرامون خود مفید می‌باشد، این گیاه به یک گیاه سمی معروف است. این را به یاد داشته باشید که این گیاه در صورتی که برگهای آن توسط فردی مصرف شود بسیار سمی است. و ممکن است با لمس برگهای آن دچار سوزش خفیف و خارش شوید. هرچند این گیاه معروف به این می‌باشد که برای گربه‌ها محبوب نیست. حتماً اگر حیوان خانگی دارید آموزش لازم را به او بدهید تا از رفتن به دامپزشکی جلوگیری کنید. در مجموع برای رسیدگی و دست زدن به گیاه استفاده از دستکش توصیه میشود.
نور مناسب نگهداری گیاه زاموفیلیا
موردی که گیاه ZZ را به یک گیاه محبوب برای محیطهای داخلی، پیرامون محیط کار، ساختمان‌ها و منازل تبدیل کرده است نگهداری آسان و مراقبت کم مورد نیاز این گیاه است. این گیاه خود را با نور کم و نگهداری کم تطبیق داده است. اگرچه به آبیاری روزانه نیاز ندارد شما همچنان به آبیاری آن باید توجه کنید تا گیاه در هنگام خشکی بیش از حد از بین نرود. اگرچه به نور زیاد نیاز ندارد، اما نور کم را می‌خواهد پس در محیطهای بدون نور یا تاریک رشد نمی‌کند.
با اینکه گیاه به نور زیادی نیاز ندارد، ولی قرار دادن آن با فاصله از پنجره برای دریافت نور هنگام طلوع خورشید و بعد از ظهر برای گیاه بهترین حالت ممکن را فراهم خواهد کرد. نگهداری گیاه زاموفیلیا هم مانند گیاهان آپارتمانی سانسوریا، پیتوس و اسپاتی‌فیلوم در مکان‌های کم نور ممکن است.
گیاه زاموفیلیا خوب، ولی کند رشد می‌کند، و این در صورتی است که به محیط خود عادت کند. شاخه‌های آن می‌توانند به راحتی با روشهای استاندارد و لوازم مناسب از گیاه جدا شوند. و برای گسترش و تولید آن استفاده شوند.
این گیاه میتواند در اواسط تابستان و یا اوایل پاییز گل نیز بدهد. معمولاً گل‌های این گیاه در لابه لای برگهای آن مخفی می‌شوند. این گل‌ها کوچک و به رنگ زرد روشن و قهوه‌ای یا برنزی می‌باشند و زیبایی خاصی ندارند و براحتی بدون صدمه به گیاه می‌توان آنها را جدا کرد.
فواید گیاه زاموفیلیا
این گیاه به محیط کار شما زیبایی خاصی می‌بخشد. چیزی که این گیاه را در میان باقی گیاهان متفاوت کرده است این است که این گیاه قابلیت تصفیه هوا را دارا می‌باشد. مطالعات در مورد گیاهان داخلی مختلف نشان داده است که گیاه زاموفیلیا نقش موثری در از بین بردن گازهای زیلین، تولوئن، بنزن و اتیل بنزن از هوا را دارد.
دمای مناسب زاموفیلیا
بهترین دما برای نگهداری گیاه زاموفیلیا دمای بین ۱۵ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد است و دما نباید به زیر ۸ درجه سانتی‌گراد برسد. همانطور که گفته شد نور متوسط برای این گیاه مناسب است ولی ضرروری نیست. و نباید در معرض نور مستقیم آفتاب یا نورهای مصنوعی مخصوص گل و گیاه قرار بگیرد.
آبیاری گیاه زاموفیلیا
در نگهداری گیاه زاموفیلیا و برای آبیاری زاموفیلیا اجازه بدهید که خاک آن خشک شود و سپس به آن آب بدهید. ولی آبیاری زیاد آن باعث از بین رفتن و پوسیدگی میشود. خاک مناسب آن مخلوطی از مقدار زیادی پرلیت یا ماسه و خاک معمولی است. و حتماً باید دارای زه کشی مناسبی باشد. تعویض گلدان گیاه در سن سه تا پنج سالگی به صورت سالیانه با یک سایز بزرگتر توصیه میشود. این کار باید در ابتدای بهار صورت گیرد. برای آبیاری گیاه، باید در بین دو آبیاری بین ۵۰ تا ۷۵ درصد خاک خشک شده باشد. برای آبیاری زاموفیلیا نمی‌توان زمانبندی مشخصی تعیین کرد.
بهتر است برای آبیاری زاموفیلیا از آبی استفاده کنید که در محیط خانه به مدت ۲۴ ساعت مانده است. البته که اگر به آب باران یا کولر گازی هم دسترسی دارید می‌توانید از آنها استفاده نمایید.
آبیاری زاموفیلیا در فصول مختلف
برای آبیاری زاموفیلیا در بهار و تابستان می‌توانید هنگامی که خاک گیاه تقریباً به طور کامل خشک شد، آن را آبیاری نمایید. آبیاری بیش از حد گیاه و خیس ماندن خاک میتواند منجر به زرد شدن برگ زاموفیلیا شود. زرد شدن برگ گیاه یکی از نشانه‌های پوسیدگی است. در زمستان اما میزان آبیاری کم‌تر و فواصل بین دو آبیاری بیشتر خواهد بود. در این فصل در صورتی که زاموفیلیا را در خانه خود نگهداری می‌کنید نیازی به تغییر شرایط نیست. البته که اگر هوای خانه سردتر شده است باید آبیاری را کاهش داد. در صورتی که آبیاری گیاه در دمای هوای سرد انجام شود، گیاه دچار استرس و مشکل خواهد شد.
کوددهی گیاه زاموفیلیا
کوددهی گیاه زاموفیلیا در طول ماه های اردیبهشت تا شهریور ماه به صورت ماهیانه یکبار توصیه میشود. رطوبت کمی برای محیط اطراف گیاه در منزل و محیط کار نیاز است ولی در صورت خشک بودن محیط از تولید کننده های رطوبت مصنوعی استفاده نمایید. هرگز در تغذیه این گیاه زیاده‌روی نکنید. زیرا کود بیش از حد موجب بروز بیماری و پوسیدگی و از بین رفتن گیاه شما خواهد شد.
خاک و گلدان مناسب نگهداری گیاه
برای نگهداری گیاه زاموفیلیا همانطور که اشاره شد، باید از خاکی با زه‌کش مناسب استفاده کرد. یعنی بستر کاشت گیاه بتواند به خوبی آب و هوا را از خود عبور دهد. اضافه کردن مقدار مناسبی از پرلیت یا سنگ ریزه میتواند به قابلیت زه‌کش خاک کمک کند. ولی این گیاه تقریباً در انواع خاک سبک رشد می‌کند. بستر مناسب کاشت میتواند مخلوطی از خاک برگ، پرلیت یا سنگ ریزه و خاک معمولی رایج گیاهان آپارتمانی باشد. جنس گلدان مناسب نگهداری زاموفیلیا، گلدان‌های سفالی لعاب‌دار است.
تعویض گلدان و نکات مهم انجام آن
در انتخاب گلدان گیاه خود دقت کنید. برخی به اشتباه گلدان گیاه خود را هنگام خریداری آن تعویض می‌کنند. این کار ممکن است صدمات جبران ناپذیری را به گیاه وارد نماید. برای تعویض گلدان گیاهان خود عجله نکنید. بعد از خرید آن را به خانه برده و در فصل مناسب این کار را انجام دهید. گلدان انتخابی شما نباید عمیق و اندازه دهنه آن بسیار بزرگ باشد. انتخاب گلدان‌های عمیق و تزئینی میتواند به نگه داشتن رطوبت اطراف ریشه کمک کند. در نتیجه زاموفیلیا دچار پوسیدگی خواهد شد. گلدانی با عمق مناسب انتخاب کنید که ریشه‌ها از کف گلدان ۳ الی ۴ سانتی‌متر فاصله داشته باشند. بهترین فصل هم برای تعویض گلدان فصل بهار است.
نکات تعویض گلدان
اگر زمان تعویض گلدان گیاه شما فرا رسیده است، به نکات مهم زیر توجه داشته باشید.
- تعویض گلدان باید در فصل بهار انجام شود.
- دهنه گلدان انتخابی شما بیشتر از ۱۰ سانتی‌متر از گلدان قبلی پهن‌تر نباشد.
- از وجود سوراخ‌های کف گلدان اطمینان حاصل نمایید.
- از خاکی مناسب و با کیفیت استفاده کنید. خاک‌های مخصوص بنفشه آفریقایی هم مناسب هستند.
- ریزوم‌های پوسیده و لهیده را از گیاه جدا کنید.
- همانند عمق کاشت قبلی گیاه را در گلدان جدید بکارید.
- بعد از کاشت گیاه خاک را زیاد فشار ندهید.
- آبیاری زاموفیلیا را طوری انجام دهید که آب از سوراخ‌های کف گلدان بیرون بیاید.
- نگهداری گیاه زاموفیلیا را در مکانی با نور متوسط و به دور از نور مستقیم انجام دهید.
- هرگز اجازه ندهید که زیرگلدانی گیاه و خاک آن خیس بمانند.
تکثیر زاموفیلیا
برای تکثیر گیاه زاموفیلیا می‌توان از تقسیم ریزوم‌ها یا همان ریشه های شبیه به سیب زمینی و یا برگهای گیاه استفاده کرد. استفاده از برگ‌ها به این صورت است که می‌توان برگ‌ها را با وسیله تیز مناسب از گیاه جدا کرد و داخل گلدانی کاشت. روی گلدان را با پلاستیک بپوشانید تا رطوبت گلدان حفظ شود، و این کار را تا پدید آمدن ساقه و ریشه گیاه ادامه دهید. البته ممکن است ریشه‌دهی تا یکسال هم به طول انجامد.
روش دیگری که سرعت بیشتری در پرورش این گیاه دارد، استفاده از قلمه ساقه گیاه است. ساقه‌ای مناسب را انتخاب کرده و از قسمت پایین آن را از گیاه جدا کنید. ساقه حتماً باید دارای برگ باشد. بعد از جدا سازی ساقه را در ظرفی آب قرار دهید تا ریشه دار شود. ظرف قلمه را دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید. بعد از ریشه‌دار شدن قلمه را در گلدانی مناسب بکارید.
تمیز کردن برگهای گیاه
از آنجایی که گیاهان نور مورد نیاز خود را از طریق برگ‌هایشان جذب می‌کنند، باید به تمیزی آنها اهمیت داد. از طرف دیگر تمیز ماندن برگ‌ها باعث زیبایی و به چشم آمدن گیاه در محیط خانه خواهد شد. اسپری اندک و پراکنده برگ‌ها برای هر چند مدت یکبار و تمیز کردن برگ‌ها به وسیله یک پارچه تمیز میتواند به سلامت و زیبایی گیاه ما کمک کند. برای نگهداری گیاه زاموفیلیا در محیط خانگی حتماً به صورت ماهیانه باید برگهای گیاه را تمیز نمود. از ریختن آب و ماندن بیش از حد آن روی برگ‌ها اجتناب نمایید. زیرا این کار باعث بروز بیماری برای آن خواهد شد.
بیماری‌ها و آفات گیاه زاموفیلیا
بزرگترین مشکلی که ممکن است در نگهداری گیاه زاموفیلیا با آن برخورد کنیم، پوسیدگی ریزوم‌ها یا ریشه گیاه است. که بیشتر به دلیل رطوبت بیش از حد و کم بودن بیش از حد نور بوجود می‌آید. پوسیدگی معمولاً منجر به زرد شدن برگهای زاموفیلیا یا از هم پاشیدن پایه پلاسیده و پژمرده شدن گیاه میشود.
هرگز اجازه پایین آمدن دما به زیر ۱۵ درجه سانتی‌گراد را ندهید. این مسئله باعث آسیب‌های جبران ناپذیری به گیاه شما میشود. اگر این اتفاق بیفتد، قسمت‌های آسیب دیده را به سرعت از گیاه جدا کرده و شرایط نگهداری گیاه را به شرایط ایده‌آل برسانید. برای گیاه خود یک مکان ثابت در نظر بگیرید. از آنجایی که زاموفیلیا گیاهی کند رشد است، ممکن است چند ماه زمان ببرد تا گیاه شما به حالت قبل بازگردد.
یکی دیگر از مواردی که ممکن است در نگهداری گیاه زاموفیلیا با آن روبرو شوید، قهوه‌ای شدن و خشک شدن قسمتی در پایین ساقه تازه متولد شده گیاه است. می‌توان آن را بعد از خشک شدن جدا نمود و از بروز بیماری‌های احتمالی برای گیاه جلوگیری کرد. همچنین قهوه‌ای شدن برگهای زاموفیلیا ممکن است به دلیل خشکی بیش از حد هوای محیط نگهداری باشد. می‌توانید برای بالا بردن رطوبت محیط نگهداری گیاه خود، برگهای آن را به صورت هفتگی غبار پاشی کنید.
