آشنایی با دوره رکود یا استراحت گیاه و اقدامات مهم در این زمان
همانند بسیاری از انسان‌ها که با فرا رسیدن فصول پاییز و زمستان حس و حالشان متفاوت می‌شود، و بیشتر دوست دارند داخل خانه به استراحت بپردازند، گیاهان نیز شبیه به همین حس را خواهند داشت. به تغییر فرآیند و حس گیاهان به اصطلاح دوره رکود یا استراحت گیاه می‌گویند. گیاهان محبوب شما ممکن است دچار کمی تغییر شوند. و این دوره به آن‌ها کمک خواهد کرد که برای فرا رسیدن فصول جدید و رشد مجدد آماده شوند. در واقع دوره استراحت گیاهان به معنی زمان استراحت یا عدم فعالیت‌های متابولیکی در بیشتر گیاهان است. این کار باعث خواهد شد گیاهان در زمستان دچار استرس و فشار نشده و خود را برای فصل جدید زندگی آماده کنند.
فهرست مطالب
دوره رکود یا استراحت گیاه چیست؟
دوره رکود مرحله‌ای در طول زندگی گیاه است که رشد آن کاهش پیدا کرده و استراحت آن شروع خواهد شد. رکود همچنین از گیاه در مقابل شرایط سخت مانند سرمای زمستان یا استرس‌های ناشی از خشکی و کم آبی محافظت می‌کند. برای مثال بسیاری از درختان برگ‌های خو را در پاییز از دست می‌دهند، با این کار خود را از سرما و بارش برف محافظت خواهند کرد. فرآیند متابولیک متوقف شده و رشدی مشاهده نخواهد شد. با فرا رسیدن بهار و گرما تولید مجدد برگ‌ها و رشد مجدد آغاز خواهد شد.
دوره رکود یا استراحت گیاه با کوتاه شدن روز‌ها و کاهش زمان تابش خورشید یا با کاهش دما یا هر دو برای گیاهان مختلف به وجود خواهد آمد. استراحت همچنین با بروز گرمای شدید یا خشکی هم شروع خواهد شد. و تا گیاه شرایط مناسب را دریافت کند ادامه می‌یابد. گیاهان آپارتمانی با شرایط تقریباً یکسانی در خانه نگهداری می‌شوند و مدت زمان استراحت آن‌ها کمی متفاوت است. پس شما باید آن‌ها را به مکانی تاریک‌تر و خنک‌تر در خانه منتقل نمایید.
برای مثال گیاهانی مانند کاکتوس کریسمس یا بنت قنسول نیاز به دوره استراحت دارند تا بتوانند دوباره گلدهی کنند. نیاز به محیطی با دمای پایین‌تر، آبیاری کم‌تر و نور کمتری دارند تا وارد دوره گلدهی مجدد شوند. هنگامی که دوره استراحت خود را به خوبی سپری کردند، انرژی تازه‌ای پیدا خواهند کرد. جوانه‌زنی می‌کنند و می‌توان آن‌ها را به شرایط محیطی قبلی آن‌ها بازگرداند.
تاثیر گذران دوره استراحت گیاهان در رشد و چرخه زندگی آن‌ها
تقریباً تمامی گیاهان در زمستان به دوره استراحت یا رکود خود وارد می‌شوند. این مهم نیست که گیاهان داخل یا خارج از خانه باشند. گیاهانی که خارج از خانه مراقبت می‌شوند، به خواب زمستان خواهند رفت تا از سرما زدگی خود را محافظت کنند. برگ‌های نازک و حساس به راحتی در سرما یخ می‌زنند. پس گیاهان خزان خواهند کرد و برگ آن‌ها می‌ریزد. این گیاهان مواد مغذی برای ریشه‌های خود را نگهداری می‌کنند تا در بهار برگ جدید تولید کنند.
گیاهان آپارتمانی نیز به دوره استراحت یا رکود خود خواهند رفت. حتی با اینکه دمای محیط خانه تقریباً همیشه یکسان است. اگر گیاهان آپارتمانی نور کمتری در طول روز دریافت کنند عمل فتوسنتز انجام نخواهد شد و انرژی گیاه برای رشد تامین نخواهد شد. در عوض فرآیند متابولیک کند شده و رشد گیاه متوقف خواهد شد.
اگر گیاهی به طور سالانه به دوره استراحت و رکود خود نرود انرژی لازم را برای فرآیند رشد مجدد، گلدهی یا رشد ساقه نخواهد داشت.
چه اتفاقی برای گیاهان در دوره رکود یا استراحت می‌افتد؟ و چه اقداماتی باید انجام داد؟
با وارد شدن به دوره رکود یا استراحت گیاه رشد آن متوقف خواهد شد. مثل اینکه ما دکمه توقف رشد گیاه خود را زده باشیم. برگ‌ها به زرد تغییر رنگ پیدا کرده و می‌ریزند. گیاه تولید گل و ساقه خود را متوقف خواهد کرد. نیاز به آب آن کم شده و می‌توان خاک را برای مدت طولانی خشک نگهداری کرد. اکثر کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها نیز با خنک شدن هوا وارد این دوره می‌شوند. و تقریباً اقدامات نگهداری آن‌ها در فصل زمستان با گیاهان دیگر یکسان است. گیاهی مانند نخل ماداگاسکار با فرا رسیدن زمستان برگ‌های خود را از دست می‌دهد. و با بیشتر شدن نور و مهیا شدن شرایط رشد مجدد خواهد داشت.
آبیاری و تغذیه
در طول دوره رکود یا استراحت گیاه، شرایط نگهداری آن‌ها تغییر خواهد کرد. نیازهای آبیاری آن‌ها کاهش خواهد یافت. و ما با آبیاری بیش از حد گیاه خود را از بین خواهیم برد. از آنجایی که فرآیند متابولیکی گیاه کند می‌شود، نیاز به آب زیادی نخواهد داشت. باید کنترل خوبی روی زمان‌بندی و میزان آبیاری گیاه داشته باشیم. در این زمان گیاهان نیازی به کود هم نخواهند داشت. بهتر است که با مشاهده اولین نشانه‌های رشد در گیاهان در فصل بهار گیاه تغذیه شود. کوددهی در این دوره می‌توان به نابودی گیاهان منجر شود.
هرس
برخی از گیاهان در این زمان نیاز به هرس پیدا خواهند کرد. این زمان بهترین موقع برای این کار است. شاخه‌هایی که رشد نامتناسبی داشته‌اند، برگ‌ها و ساقه‌های خشک شده را می‌توان در این زمان از گیاه جدا کرد.
خاک و گلدان
زمان استراحت گیاه و قبل از رشد مجدد بهترین زمان برای تعویض گلدان و خاک آن است. اگر نیاز بود می‌توانید گلدان گیاهان خود را در اواخر زمستان و اوایل بهار قبل از شروع فصل رشد تعویض کنید. تعویض خاک و گلدان در این زمان باعث بروز استرس کمتری به گیاهان خواهد شد. و گیاه را برای رشد مجدد در ادامه فصول آماده می‌کند.
رطوبت
در دوره رکود یا استراحت گیاه بهتر است رطوبت محیط آن را افزایش داد. در زمستان معمولاً با روشن کردن وسایل گرمایشی، رطوبت منازل کاهش می‌یابد. این کار را می‌توان با قرار دادن گیاهان نزدیک یکدیگر یا قرار دادن آن‌ها در زیرگلدانی حاوی سنگ‌ریزه و آب انجام داد. همچنین باید برگ‌ها را تمیز کرد. تا بتوانند نور بیشتری را دریافت کنند.
