معرفی جامع و نحوه نگهداری گاستریا
گیاه گاستریا (Gasteria) یکی دیگر از گروه‌های جذاب ساکولنت‌ها است که به صورت گیاه خانگی است و اصلیت آن منطقه کیپ آفریقای‌جنوبی است. در این مطلب قصد داریم به نکاتی را در مورد نگهداری گاستریا اشاره کنیم. این گیاه دارای بیشتر از ۲۰ گونه مختلف بومی جنوب آفریقا است. و هر روزه گونه های متنوع هایبرید آن در حال خودنمایی است.
فهرست مطالب
درباره گیاه گاستریا
گاستریا بومی نواحی کشور آفریقای جنوبی است. این ساکولنت از خانواده Asphodelaceae و بسته به انواع از ۱۵ تا ۵۰ سانتی‌متر هم رشد خواهند داشت. زمان گلدهی آن زمستان است و برای نگهداری گاستریا نیاز به محیطی روشن با نور پنجره شمالی است. در زمستان بهتر است دمای محیط گیاه کمی خنک‌تر باشد. گیاه گاستریا یک آلوئه است. در واقع و در اصلیت از تیره هاورتیا می‌باشد. این در حالیست که گیاه‌شناسان بر این باورند که تناسب و اتصال برگ‌های این گیاه تفاوت دارد.
آلوئه‌ها به فرم بوته رشد می‌کنند ولی برگ‌های این گیاه به صورت دو ردیفی رشد دارند یا به صورت حلزونی بی ربط فرم می‌گیرند. برگها نیز گوناگون هستند. در حالیکه آلوئه‌ها دارای برگ‌های صاف هستند، این گیاه دارای برگ‌هایی دارای برآمدگی‌ها و زگیل مانند است.
تفاوت گاستریا و آلوئه
گل‌های هر دو گونه متفاوت است. گل‌های گاستریاها در انتهای ساقه به صورت مجموعه‌ای رشد می‌کنند. این گلها در آلوئه میل به رشد در طول ساقه به صورت جداگانه و ساقه‌های کوتاه جدا روی ساقه اصلی رشد می‌کنند.
در واقع اسم این گیاه از شکل برگ‌های آن گرفته شده است که شبیه به شکل شکم هستند. ترجمه لاتین شکم، گاستر می‌شود. اگرچه این گیاه از ژن گیاه آلوئه نیست، ولی هر دو گیاه به هم مربوط هستند. گاستریاها همچنین از خانواده هاورتیا‌ها از جنوب آفریقا هم هستند. هر سه این ساکولنت‌ها به خانواده Asphodelaceae برمی‌گردند.
اسم‌های دیگر گیاه گاستریا:
ممکن است اسم این گیاه را به نام‌های دیگری نیز شنیده باشید:
زبان گاوی
زبان وکیل
نگهداری گاستریا
بسیاری از گونه‌های این ساکولنت کوچک هستند و در گلدان‌های داخل منازل نگهداری می‌شوند. گونه‌های بزرگتر آن نیز در محیط‌های بیرونی برای طراحی‌های محیطی استفاده دارند.
سایز و رشد گاستریا
این گیاهان کمی آرام رشد می‌کنند. ممکن است نسبت به گوناگونی سایز آنها بین ۱۵ تا ۵۰ سانتی‌متر نیز برسد.
گلدهی و رایحه
همه گونه‌های گاستریا گلی شبیه به فرم شکم دارند. بدون رایحه، به رنگ‌های قرمز-نارنجی با نوک سبز و در طول ساقه رشد می‌کنند.
برگها
برگ‌های این ساکولنت صاف، سفت، ضخیم و با سطحی واکسی هستند.
بسیاری از گونه‌های آنها دارای برگ‌های سبز-طوسی با نقاط مشخص سفید مشکی یا پاستلی نسبت به نوع آنها یافت می‌شوند. برخی گونه‌ها دارای برگ‌های جذاب تری هستند که شبیه زبان است و نام این گیاه را هم به همین دلیل گذاشته‌اند.
برگ‌های برخی گونه‌های این گیاه می‌توانند به اندازه ۳۰ سانتی‌متر هم برسند. برخی از گونه‌ها نیز دارای برگ‌های مثلثی هستند. در گیاهان خیلی جوان، برگها روبروی هم رشد می‌کنند ولی در گیاهان بالغ برگها تمایل به رشد به شکل مارپیچی دارند.
نور و دمای مناسب نگهداری گاستریا
این ساکولنت محیط با نور زیاد را دوست دارد ولی همیشه محیط با نور مستقیم را نمی‌پسندد. برای نگهداری گاستریا بعنوان یک گیاه خانگی، باید آن را پشت پنجره شمالی در طول تابستان قرار داد. این گیاه خانگی می‌تواند در محیط خارجی هم در محیط نیمه سایه رشد کند. البته در تابستان مراقب آفتاب مستقیم و سلامتی گیاه خود باشید. در صورت قرار گرفتن گاستریا در نور مستقیم، گیاه دچار سوختگی خواهد شد. تغییر رنگ برگ‌های گیاه نیز ممکن است به دلیل نور بیش از حد محیط آن باشد.
فقط هنگام جا‌به‌جایی گیاه از محیط داخلی به خارجی دقت کنید که به گیاه شوک وارد نشود. این کار باید بتدریج انجام شود. اگر به یکباره تغییرات زیادی در نور و محیط پیرامون گیاه شما انجام شود، دچار مشکل خواهد شد.
آبیاری و تغذیه مناسب گاستریا
گاستریا در زمستان رشد می کند و گل می‌دهد. در این زمان، به صورت ملایم به گیاه آب دهید. اجازه دهید خاک گیاه بین دو آبیاری به طور کامل خشک شود. در نگهداری گاستریا در طول زمستان، یک کود ملایم مایع مخصوص کاکتوس و ساکولنت برای گیاه فراهم کنید و دوبار در طول فصل سرما به گیاه بدهید. هنگام آبیاری، آب را روی برگ گیاه نریزید. باقی ماندن آب لابه‌لای برگ گیاه، باعث پوسیدگی و از بین رفتن آن خواهد شد.
در طول تابستان، اجازه دهید گیاه شما استراحت کند. فقط در صورتی گیاه را آبیاری کنید که خاک آن بسیار خشک شده باشد. معمولاً یکبار در ماه آبیاری در زمستان کافی است. میزان آبیاری البته بسته به دمای محیط و نور دریافتی نیز خواهد داشت.
در محیط با نور زیاد و دمای گرم، گیاه شما نیاز به آب بیشتری دارد. در دمای خنک طبیعتاً میزان آب مورد نیاز گیاه کاهش می‌یابد.
خاک مناسب و تعویض گلدان گاستریا
هنگام نگهداری گاستریا پاجوش‌های کوچک و زیادی تولید می‌شود که می‌توانید در گلدان جدا گانه آنها را پرورش دهید. هنگامی که کمی رشد کردند می‌توان آنها را به گلدان جدید انتقال داد. مانند همه کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها، گاستریا نور و خاک با زه‌کشی بالا را دوست دارد.
از مخلوط خاک مناسب برای کاکتوس ها استفاده کنید. سطح خاک گیاه را با لایه‌ای از سنگ ریزه برای جلوگیری از جمع شدن رطوبت در اطراف ساقه بپوشانید. سوراخ‌های کف گلدان را هر چند وقت یکبار بررسی نمایید.
هرس گیاه گاستریا
این گیاه نیاز به هرس ندارد. برگها به تدریج خشک می‌شود و می‌توانید آنها را از گیاه جدا کنید. به طور طبیعی وقتی گیاه بچه تولید می‌کند می‌توانید آنها را جدا کرده و در گلدان جدید بکارید.
تکثیر گاستریا
بهترین و ساده‌ترین راه تکثیر این گیاه از طریق پاجوش می‌باشد.
هنگام نگهداری گاستریا و تعویض گلدان گیاه، بچه‌ها و پاجوش‌ها را از گیاه جدا کرده و در گلدان جدید بکارید. این پاجوش‌ها به مراقبت خاصی نیاز ندارند. همچنین می‌توان از طریق قلمه برگ یا از طریق بذر این گیاه را تکثیر نمود. این دو روش بسیار زمان بر و غیر قابل اطمینان تر از روش قبلی هستند.
بیماری‌ها و آفات گاستریا
در نگهداری گاستریا این گیاه عموماً در مقابل آفات و بیماری ها مقاوم است. با بررسی ریشه‌ها از بروز حشره آردآلود در اطراف ریشه اطمینان حاصل نمایید. اگر گیاه را بیش از حد آبیاری نکنید، مشکل خاصی برای گیاهتان بوجود نمی‌آید. آبیاری بیش از حد می‌تواند باعث پوسیدگی ریشه، و سیاه شدن آن شود. اگر این مشکل پیش آمد می‌توانید از قلمه‌های برگ گیاه آسیب دیده برای بوجود آوردن گیاه جدید استفاده نمایید.
جلوگیری از پوسیدگی
از ریختن و ماندن آب روی برگها و وسط گیاه جلوگیری کنید. اجازه خیس شدن برگها را ندهید و در بین دو آبیاری حتماً اجازه دهید خاک گیاه به طور کامل خشک شود. در غیر این صورت باعث بروز بیماری‌های قارچی و پوسیدگی آن خواهید شد.
نقاط سیاه روی برگ گاستریا
برگها گاهی دارای نقاط سیاه یا کبودی می‌شوند. این نقاط می‌توانند در نتیجه آسیب دیدن واکس گیاه، صدمه یا بیماری قارچی باشند. برای پیشگیری، جریان هوای مناسب و با رطوبت کم را برای نگهداری گاستریا خود فراهم نمایید.
آفتاب سوختگی
نور مستقیم زیاد می‌تواند باعث سوختگی شود. می‌تواند رنگ برگها به قهوه‌ای بنفش تغییر دهید و باعث نقاطی سوخته روی برگها شود. برای پیشگیری، به یاد داشته باشید نور مناسب و زیاد ولی غیر مستقیم برای گیاه فراهم کنید. هنگام جا به جایی گیاه به خارج از منزل در تابستان، به گیاه برای تطبیق پذیری با محیط بیرونی زمان دهید و آنرا بتدریج به زیر نور منتقل نمایید. برای نگهداری گاستریا این گیاه را هرگز زیر نور مستقیم خورشید قرار ندهید.
