معرفی کامل روش‌های کاشت بذر کاکتوس و ساکولنت و مراقبت بعد از کاشت
در واقع دو روش برای پرورش کاکتوس وجود دارد. کاشت بذر کاکتوس یا قلمه. برای شادابی و سلامتی کاکتوس، گیاهانی که از طریق بذر پرورش می‌یابند عموماً سلامتی و طول عمر بیشتری دارند. زمان رشد کاکتوس از طریق بذر معمولاً به نوع گیاه و آب و هوای محیطی آن بستگی دارد. کاشت بذر کاکتوس حساسیت بالایی دارد و به مراقبت متداول در مقابل نور مستقیم آفتاب نیازمند است. اگر می‌خواهید از طریق بذر در منزل کاکتوس را پرورش دهید ابتدا سعی کنید آن را در داخل منزل پرورش و به تدریج به محیط بیرونی منتقل نمایید.
فهرست مطالب
معمولاً برای بسیاری از علاقه‌مندان به کاکتوس و ساکولنت، کاشت بذر کاکتوس یک تفریح حساب می‌شود. کاشت بذر فرآیند سختی است و صبر بسیاری را می‌طلبد.
چقدر زمان لازم است که بذر جوانه بزند؟
زمان جوانه زدن برای هر بذر کاکتوس متفاوت است و بستگی به نوع و گونه و اینکه بذر را در چه مکانی زیر کشت قرار می‌دهید دارد. هنگامی که کاکتوس را در داخل منزل نگهداری می‌کنید، سرعت جوانه‌زنی بذر ها بیشتر می‌شود. محیط داخلی معمولاً تحت کنترل بیشتری است و زمان جوانه زنی بذرها می‌تواند تا چند ماه هم بطول انجامد.
از طرف دیگر در کاشت بذر کاکتوس، اگر می‌خواهید بذر را در خارج از منزل خود کشت کنید، ممکن است سال‌ها طول بکشد تا جوانه بزند. در آنجا بذر کاکتوس منتظر می‌ماند تا رطوبت و دمای ایده‌آل برای آن فراهم شود. در حالیکه هنگامی که در منزل این کار را انجام می‌دهید، این امکان را دارید که شرایط ایده آل محیطی را برای جوانه‌زنی بذرها فراهم کنید.
کاشتن بذر کاکتوس نیازمند مراقبت و توجه کافی است. بذرها نیاز دارند تا از نور مستقیم خورشید برای چند وقت در امان بمانند تا به اندازه ایده‌آل برسند.
هنگامی که اندازه جوانه ها به ۲ الی ۳ سانتی‌متر رسید می‌توانید آنها را بتدریج با آفتاب آشنا کنید. اگر به یکباره این کار را انجام دهید ممکن است موجب از بین رفتن گیاه شما شود. اگر آنها را در داخل منزل و در پشت پنجره نگهداری می‌کنید برای خارج کردن آنها از محیط منزل نهایت دقت را انجام دهید.
چرا از طریق بذر کشت را انجام می‌دهیم؟
چند دلیل برای اینکه کشت گیاه را از طریق بذر به تکثیر از طریق قلمه انجام دهیم وجود دارد که در اینجا کاکتوس ایران به آنها اشاره می کند:
بذرها گزینه ارزان قیمت‌تری هستند. شما حتی می‌توانید آنها را از طریق کاکتوس‌های دیگر خود تولید کنید یا از دوستان خود بگیرید.
بسیار آسان تر است که انواع مختلفی از گونه‌های کاکتوس را که گیاه آن در دسترس نیست را از طریق بذر تکثیر کنید.
هنگامی که در هنگام کاشت بذر کاکتوس اولین جوانه‌ها را مشاهده نمودید، می‌توانید بتدریج روکشی که روی بذرها کشیده‌اید را بردارید. زمان برداشتن روکش بذرها بسیار حیاتی است و بستگی به نوع کاکتوس شما دارد. بهترین زمان برای برداشتن آن هنگامی است که کاکتوس جوان شما شروع به در آوردن خار می‌کند.
هنگامی که می‌خواهید روکش را بردارید، بتدریج و با بریدن قسمت‌هایی از آن شروع کنید تا گیاه شما به شرایط جدید عادت کند. کاکتوس‌های تازه متولد شده نزدیک به ۶ ماه زمان لازم دارند تا بتوان آنها را به گلدان جدید منتقل نمود.
مراحل کاشت بذر کاکتوس و کشت از طریق بذر
تهیه بذر کاکتوس
اولین قدم برای کاشت بذر کاکتوس خرید آن است. بیشتر فروشندگان کاکتوس و ساکولنت بذر کاکتوس را موجود دارند و می‌توانید آنها را به صورت آنلاین تهیه کنید.
انتخاب دیگر می‌تواند برداشتن بذرها از روی گیاهان خودتان باشد. هنگامی که گل گیاه شما خشک شود می‌توانید غده بذری آنها را باز و بذرها را جداسازی نمایید. بهترین زمان برای کاشت بذرها اواخر زمستان و یا اوایل بهار است که گیاهان تازه متولد شده فرصت خوبی برای رشد در طول تابستان داشته باشند.
برداشت بذر از غلاف
همانطور که اشاره شد، می‌توانید بذر کاکتوس های خود را برداشت کنید. آنها را می‌توانید از غلاف‌های بعد از خشک شدن گل‌ها برداشت نمایید. پیشنهاد می‌شود در حالیکه هنوز کمی حالت تازگی دارند و کامل خشک نشده‌اند بذرها را برداشت نمایید. هنگامی که تمام غلاف‌های بذر را از کاکتوس خود جدا می‌کنید، نیاز دارید تا بذرها را جداسازی نمایید. با استفاده از یک چاقو، غلاف را باز کرده و بذرها را خارج نمایید. رنگ بذرها متفاوت است و بسته به گونه‌های کاکتوس دارد. برخی از آنها سیاه و برخی دارای نقاطی قرمز هستند. آنها در سایز هم متفاوت هستند و برخی بسیار بسیار ریز هستند.
خاک کاشت بذر کاکتوس بسیار مهم است
یکی از نکاتی که هنگام کاشت بذر کاکتوس باید در نظر گرفته شود، خاک با قابلیت نگهداری رطوبت بالا است. شما باید از بذر‌های گیاهان خود در مقابل عوامل باکتری‌زا و قارچ‌ها مراقبت کنید و این به معنی استریلریزه کردن خاک قبل از کاشت بذرها می‌باشد. برای این کار می‌توانید خاک را بپزید یا اینکه در مایکروفر خاک را داغ کنید.
استریلریزه کردن خاک
برای این کار راه‌های مختلفی وجود دارد که شما بتوانید قبل از کاشت بذر خاک را ضدعفونی کنید.
استفاده از بخار
می‌توانید با استفاده از بخار خاک را ضدعفونی کنید. چند لیوان آب را داخل زودپز بریزید و خاک را داخل یک ماهیتابه بریزید که عمق آن بیشتر از ۱۰ سانتی‌متر نباشد. سپس آن را بالای زودپز قرار دهید. روی ظرف خاک را با فویل آلومینیومی بپوشانید و درپوش زودپز را بگذارید. برای مدت ۳۰ دقیقه اجازه دهید خاک با بخار ضدعفونی شود.
در مواقعی که امکان استفاده از زودپز را ندارید، می‌توانید خاک را درون یک قابلمه بریزید و به اندازه یک بند انگشت آب روی خاک را پر کنید. سپس با یک فویل آلومینیومی روی ظرف را بپوشانید و به مدت ۳۰ دقیقه خاک را بجوشانید.
در هر دو روش، بعد از جوشاندن، اجازه دهید با همان فویل که روی درب ظرف قرار دارد خاک خنک شود و برای استفاده آماده گردد.
استفاده از مایکروفر
اگر می‌خواهید از مایکروفر استفاده نمایید، خاک را مرطوب کنید و آن را با یک نایلون بپوشانید. در اینجا از فویل و ظروف فلزی استفاده نکنید. حتماً روی نایلونی که برای درب ظرف قرار دادید سوراخ‌هایی ایجاد کنید. برای مدت ۹۰ ثانیه خاک را حرارت دهید. بعد از سپری شدن این مدت اجازه دهید خاک به آرامی سرد شود.
استفاده از فر
برای این کار باید از ظروف مخصوص فر استفاده کنید. خاک را تا عمق ۱۰ سانتی‌متر می‌توانید درون ظرف بریزید و آن‌را با فویل بپوشانید. برای مدت ۳۰ دقیقه خاک را با دمای ۱۸۰ درجه فارنهایت یا ۸۵ درجه سانتی‌گراد حرارت دهید. اجازه دهید خاک خنک شود و سپس از آن استفاده نمایید.
استفاده از مخلوط خاک مناسب
برای استفاده از مخلوط خاک برای کاشت بذر کاکتوس باید از مخلوط خاک مناسب کاشت بذر استفاده کنید. برای اینکار به مخلوط زیر توجه نمایید:
پومیس یا سنگ ریزه گرانیتی
پیت ماس یا ورمی کولیت
ابتدا، اساس و پایه خاک باید از مخلوط خاک کاکتوس و پومیس باشد. ۱۰% از این مخلوط باید پومیس باشد و اگر به آن دسترسی ندارید می‌توانید از سنگ‌های آهکی استفاده کنید.
این مخلوط را با ۱۰% دیگر از پرلیت و پیت ماس مخلوط کرده و در گلدانی که قرار است کاشت بذر کاکتوس را انجام دهید بریزید. چیزی که بذرها به آن نیاز دارند گلدانی با سوراخ‌های زه‌کشی بالا می‌باشد. از این که خاک شما رطوبت کافی را دارد اطمینان حاصل کنید و سوراخ‌های کف گلدان را نیز بررسی نمایید.
بذرها را روی سطح خاک بریزید، هرگز آنها را به درون خاک فشار ندهید. می‌توانید با یک لایه نازک از خاک کاکتوس یا ماسه روی بذرها را بپوشانید. دلیلی که نباید آنها را درون خاک فرو کنید این است که نیاز به حداقل انرژی براری جوانه‌زنی داشته باشند.
ظرف کاشت بذرها را یک برچسب که نام گیاه روی آن نوشته شده است بزنید. چون هر گیاه بعد از جوانه زنی شرایط رشد متفاوتی دارد. برخی گونه‌ها در ابتدا ظاهری شبیه به هم دارند که نگهداری هر کدام متفاوت است.
قرار دادن بذرها در معرض آفتاب
بعد از رطوبت دهی به بذرها و پوشاندن آنها با ماسه، نیاز به این دارید که آنها را با یک پلاستیک بپوشانید و در یک نقطه قرار دهید که ترجیحاً در محیط داخلی باشد. در جایی که نور مناسب به آنها برسد. ترجیحاً در مقابل پنجره‌ای که نور از آن به گلدان بتابد.
هرگز آنها را در بیرون از منزل یا در معرض نور شدید آفتاب قرار ندهید. دلیل قرار دادن پلاستیک روی گلدان گیاه این است که کمک کنید رطوبت خاک حفظ شود و همچنین نور مناسب به گیاه برسد.
به دقت مراحل کاشت بذر کاکتوس های خود را زیر نظر بگیرید. اگر رنگ گیاهان تازه جوانه زده قرمز یا بنفش شد، یعنی ممکن است دچار آفتاب سوختگی شده باشند. میزان نور تابیده شده به گیاهانتان را کاهش دهید.
در طی مراحل ابتدایی، همان‌قدر که گیاهان تازه متولد شده به نور نیاز دارند به گرما هم نیازمند هستند. نقاط گرم منزل برای آنها ایده‌آل‌ترین مناطق محسوب می‌شوند و باعث سرعت جوانه‌زنی می‌گردند.
در بیشتر مواقع دمای ایده‌آل برای جوانه زنی بذرها بین ۲۰ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد است.
بعد از جوانه‌زنی چه باید کرد؟
همانطور که قبلاً اشاره شد کاکتوس‌ها به آرامی رشد می‌کنند و در این مدت نیازمند مراقبت زیاد و دقیقی هستند. بعد از کاشت بذر کاکتوس اگر تمامی شرایط ذکر شده بالا رعایت شود شاهد جوانه‌زدن بذرها هستیم. برخی طی چند روز و برخی به زمان بیشتری برای جوانه‌زنی نیاز دارند.
در مرحله‌ای که خارهای گیاه پدیدار شد کاکتوس تازه متولد شده نیازمند تنفس هوا در خارج از نایلون گلدان می‌باشد. در حالی که این کار باید به آرامی و به تدریج صورت بگیرد، در طول روز چند ساعت روی گیاه را باز بگذارید تا تنفس کند و به تدریج زمان را افزایش داده تا نایلون را از روی گلدان بردارید.
فقط به این نکته توجه داشته باشید هنگامی که نایلون را برای ساعاتی بر می‌دارید آب سریعتر بخار می‌شود و نیاز است که رطوبت خاک برای گیاه تازه متولد شده حفظ شود.
آب تازه و با دمای محیط بهترین آب برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در گیاه است.
برخی گونه‌های دارای خار نیستند، پس بعد از جوانه زنی می‌توانید به تدریج روکش گلدان را بردارید. اجازه ندهید آب زیاد روی خاک بماند و از آبیاری بیش از حد خودداری کنید. آب در زیر گلدانی نباید باقی بماند.
هنگامی که جوانه‌ها بوجود آمدند، آبیاری و نور گیاه را کنترل کنید.
تعویض گلدان
بعد از کاشت بذر کاکتوس و بزرگ شدن آنها، زمان آن فرا رسیده که گلدان گیاهان را تعویض کنیم. گلدانی را انتخاب کنید که خاک درون آن به سرعت خشک شود.
طبیعتاً کاکتوس‌ها کند رشد می‌کنند و نباید انتظار داشته باشید به سرعت به سایز دلخواه شما برسند. برای تعویض گلدان گیاه عجله نکنید و گلدان با اندازه مناسب را برای گیاه خود انتخاب کنید.
هنگامی که کاکتوس جوان را از گلدان قبلی که در آن متولد شده خارج می‌کنید خاک تازه درون گلدان بریزید و گیاه را درون آن قرار دهید.
بعد از ۳ تا ۴ روز به گیاه آب دهید و پلاستیک یا درپوشی روی آن قرار ندهید.
زمان لازم ریکاوری بعد از تعویض گلدان
بعد از تعویض گلدان، به گیاه اجازه دهید تا خود را با شرایط جدید وفق دهد تا با مشکلات مواجه نشود. تعویض گلدان می‌تواند برای گیاه استرس‌زا باشد و نیاز به زمان برای ریکاوری گیاه است. اگر قبلاً گیاه شما در محیطی با نور زیاد بوده است گیاه را برای چند روز به مکانی با نور کمتر منتقل کنید تا خود را بازیابی کند. بعد از گذشت چند روز به تدریج گیاه را به همان مکان قبلی با نور بیشتر منتقل کنید.
برخلاف سایر گیاهان گلدانی، کاکتوس‌ها نیاز آبی کمی دارند. آنها از خانواده ساکولنت هستند و می‌توانند آب را درون اندام خود ذخیره کنند و برای زمانی که خاک خشک است از آن استفاده نمایند. نکته عمومی این است که برای آبیاری اجازه دهید خاک گیاه خشک شود.
هنگامی که کاشت بذر کاکتوس شما انجام شد و گیاه شما رشد کرد، می‌توانید گیاه خود را به صورت ماهانه هم آبیاری کنید. در زمستان نیاز آبی کاکتوس کمتر هم می‌شود و این برای بیشتر انواع کاکتوس‌ها صدق می‌کند.
در طول فصول رشد گیاه می‌توانید با توجه به نوع گیاه به گیاه کود مناسب را بدهید. کاکتوس‌ها به طور معمول به کود کمی نیاز دارند و یا اصلاً نیازی به کوددهی ندارند.
