نگهداری بونسای فیکوس (جنسینگ)

معرفی جامع و نحوه نگهداری بونسای فیکوس (جنسینگ یا رتوسا)

نگهداری بونسای فیکوس یا جنسینگ امروزه مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان و تازه‌کاران بونسای قرار گرفته است. این گیاه متعلق به خانواده توت سفید است. بونسای جنسینگ امروزه در تمامی نقاط مختلف جهان در خانه نگهداری می‌شود. گونه بونسای فیکوس دارای ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ نوع مختلف است که معروف‌ترین و محبوبترین آن‌ها فیکوس رتوسا است. این گیاه ظاهری با برگ‌های کرو و سبز تیره دارد. انواع فیکوس شامل فیکوس مایکروکارپا (Microcarpa)، تایگربارک (Tigerbark) و گلدن‌گیت (Golden Gate) و بنجامین است. فیکوس جنسینگ یکی دیگر از انواع محبوب این درختچه محسوب می‌شود. که دارای ریشه‌ای شبیه به جنسینگ است. برخی اوقات این گیاه را با فیکوس مایروکارپا پیوند می‌زنند و فیکوس جنسینگ مایکروکارپا را تولید می‌کنند.

ساختار بونسای فیکوس

بیشتر درختچه‌های فیکوس می‌توانند ریشه‌های هوایی و خارج از خاک در محیط طبیعی تولید کنند. که این به عنوان پایه و ستون گیاه روی صخره‌ها محسوب می‌شود. برای پیدایش ریشه‌های هوایی در خانه، نیاز به رطوبت ۱۰۰ درصدی محیط نگهداری است. که بتوان محیطی شبیه به محیط زندگی گیاه در طبیعت ایجاد کرد. می‌توانید با استفاده از یک کاور شیشه‌ای یا یک محفظه این رطوبت را تامین کنید. ریشه‌های هوایی به صورت عمودی به سمت پایین رشد می‌کنند و به شکل پایه‌هایی محکم و ستون مانند به خاک فرو می‌روند.

برگ‌های بیشتر بونسای فیکوس دارای شکلی هستند که قطرات باران و آب از روی آن‌ها حرکت کند. برگ‌ها می‌توانند در ابعاد مختلف از ۲ تا ۵۰ سانتی‌متر باشند.

در نگهداری بونسای فیکوس مراقب سمی بودن آن برای حیوانات خانگی باشید. خوردن برگ این گیاه م‌تواند باعث ایجاد حساسیت و دردهای گوارشی شود.

محل قرار دادن بونسای فیکوس

برای نگهداری بونسای فیکوس در خانه باید مکانی با دمای مناسب را برای گیاه انتخاب کرد. می‌توان در تابستان هنگامی که دما بالاتر از ۱۵ درجه سانتی‌گراد است آن را به محیط بیرونی انتقال داد. این گیاه نیاز به نور زیاد دارد، ترجیحاً نور کامل خورشید. بنابراین آن را در مکان تاریک و دارای سایه قرار ندهید. مکان نگهداری بونسای جنسینگ باید دارای دمای نرمال اتاق و رطوبت باشد. برگ‌های واکسی شکل این گیاه رطوبت زیاد را ترجیح می‌دهند و برای تولید ریشه‌های هوایی نیاز به رطوبت است.

آبیاری و تغذیه بونسای فیکوس

برای نگهداری بونسای فیکوس و سالم بودن آن باید به طور صحیح آبیاری کرد. که به این معنی است که در دادن آب به آن هنگامی که خاک کمی خشک شد، دست و دلباز باشید. برای آبیاری باید از آب با دمای محیط نگهداری گیاه و آب جوشیده استفاده نمود. برای بالا بردن رطوبت مورد نیاز آن غبارپاشی روزانه پیشنهاد می‌شود. ولی اسپری آب بیش از حد می‌تواند موجب بروز بیماری‌های قارچی شود. هرچه دمای محیط پیرامون نگهداری بونسای ما گرم‌تر باشد، نیاز آن به آبیاری بیشتر خواهد شد. اگر در زمستان گیاه را در مکانی خنک‌تر قرار می‌دهید، باید میزان رطوبت را کاهش دهید.

برای تغذیه بونسای فیکوس در طول تابستان می‌توان هر دو هفته یکبار و در زمستان هر ماه یکبار در صورت متوقف نشدن رشد گیاه آن را کوددهی کرد. کود مایع می‌تواند برای بونسای مفید باشد. ولی میزان استفاده شما از آن باید نصف مقدار توصیه شده روی بسته‌بندی محصول باشد.

هرس و سیم‌کشی بونسای فیکوس

هرس کردن منظم برای حفظ شکل گیاه مهم است. گیاه را هنگامی که ۶ تا ۸ برگ جدید می‌روید می‌توان به شکلی هرس نمود تا ۲ برگ روی ساقه باقی بماند. هرس کردن برگ می‌تواند به کوچک شدن سایز برگ‌ها کمک کند. همانطور که می‌دانید برخی بونسای‌های فیکوس به طور معمول برگ‌های بزرگی دارند. بهترین هرس برای گیاه این است که بعد از گذشت یکسال از رشد آن داخل گلدان، ساقه‌ها را هرس کرد. بعد از گذشت این زمان بریدن شاخه‌ها سلامت آن را تحت تاثیر قرار نخواهد داد. قسمت‌های بریده شده که دارای سطح بیشتری هستند را باید با استفاده از پودر ذغال اکتیو پوشاند.

هنگام نگهداری بونسای فیکوس، سیم‌کشی ساقه‌ها برای ظاهر بخشیدن به آن مهم است. ساقه‌های کوچک تا متوسط دارای انعطاف بیشتری هستند و سیم‌کشی آن‌ها آسان است. ولی بررسی سیم‌ها برای اینکه در ساقه‌ فرو نروند مهم است. برای بستن ساقه‌های بزرگ‌تر باید از مفتول‌های قوی‌تر و کلفت‌تر استفاده کرد. هرس ریشه‌ها امری مهم برای درختچه‌های بونسای است که باید هرس تا حدی انجام شود که ریشه‌ها اندازه‌ای یکسان داشته باشند. اینکار هنگام تعویض گلدان انجام می‌گیرد.

خاک مناسب و تعویض گلدان بونسای فیکوس

همانطور که گفته شد، برای نگهداری بونسای فیکوس نیاز به خاکی با زه‌کشی بسیار مناسب است. در عین حال خاک باید بتواند رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین کند. مخلوط خاک مناسب برای این گیاه می‌تواند مخلوطی از پیت‌ماس، پرلیت و کوکوپیت باشد. پرلیت به زه‌کشی و حرکت آب در خاک گیاه کمک خواهد کرد. سوراخ‌های زه‌کش گلدان گیاه خود را هر چند مدت یکبار بررسی کنید تا از باز بودن آن اطمینان حاصل کنید. ماندن آب در گلدان گیاه و غرق آب شدن آن می‌تواند باعث بروز مشکلاتی برای فیکوس ما شود.

برای تعویض گلدان بونسای جنسینگ می‌توانید در طول فصل بهار، هر یکسال در میان با اشتفاده از مخلوط خاک مناسب اینکار را انجام دهید.

تکثیر فیکوس

تکثیر گیاه از طریق قلمه می‌تواند در هر زمانی از سال صورت گیرد. ولی بیشترین احتمال موقفیت و بهترین زمان در ریشه‌دار شدن قلمه اواسط تابستان است. برای تکثیر این گیاه از طریق بذر نیز، باید در فصل بهار اقدام به کاشت کرد.

بیماری‌ها و آفات بونسای فیکوس

انواع گیاهان بونسای فیکوس در مقابل آفات تا حدی مقاوم هستند. ولی ممکن است هنگام نگهداری بونسای فیکوس با برخی مشکلات مواجه شوید. اگر مکان قراردادن گیاه شما مناسب نباشد، به خصوص در فصل زمستان یا هوای محیط نگهداری آن خشک باشد می‌تواند به گیاه شما صدمه بزند. همچنین نور کم باعث ضعیف شدن و در برخی مواقع ریزش برگ‌ها شود. در موارد ضعیف نگهداری نظیر موارد مذکور، ممکن است گیاه شما مورد هجوم کنه قرمز یا حشره پولک قرار بگیرد.

اگر گیاه شما از کمبود نور رنج می‌برد باید با استفاده از لامپ‌های مخصوص رشد گیاه به مدت ۱۲ تا ۱۴ ساعت در روز نور آن را تامین کنید. غبارپاشی به اندازه و منظم گیاه نیز می‌تواند به سلامت آن کمک شایانی کند.