آشنایی با نحوه نگهداری گیاه یوکا در خارج و داخل خانه
نگهداری گیاه یوکا (Yucca) با توجه به انعطاف‌پذیر بودن آن کار آسانی است. یوکا یکی از گیاهانی است که به تمیزی هوای داخل منزل کمک می‌کند. یوکا در مقابل خشکی بسیار مقاوم است و بومی نواحی گرمسیری و خشک کاریبین و آمریکا است. از گذشته این گیاه عجیب محبوبیت زیادی را برای استفاده در باغچه‌ها در مناطق کانادا، آمریکا و انگلستان داشته است.
فهرست مطالب
با داشتن ۴۰ نوع و دوهزار گونه اصلی این گیاه جالب و پر استفاده در سایزهای بسیار، ظاهرهای مختلف و شکلهای گوناگونی در آب و هوای مختلف عادت کرده است. به بیان دیگر، این نوع گیاه به خوبی در بیابان‌ها، کوهستان‌ها، سواحل و چمنزارها رشد می‌کند. برای نگهداری گیاه یوکا به عنوان یک گیاه خانگی مواردی وجود دارد که در ادامه مطلب به آنها اشاره خواهیم کرد.
در این مطلب موارد زیر را می‌خوانیم:
آبیاری گیاه یوکا در منزل و نکات مشکل آفرین
راهنمای سریع نگهداری گیاه یوکا
یوکا از خانواده آگاویدوا و بومی نواحی کاریبین و آمریکا است. نام‌های دیگر این گیاه بایونت اسپانیایی، خنجر اسپانیایی، درخت جاشوآ، یوکا موزی، پالم سوزنی، یوکا دراگون و … است. یوکا به عنوان گیاه خانگی در نقاط روشن منزل و در باغ‌ها و باغچه‌ها یا در گلدان‌هایی در حیات‌های منازل کاشته می‌شود. ارتفاع این گیاه تا ۱۰ متر هم می‌رسد. یوکا گل‌هایی به رنگ کرم یا سفید از خود تولید می‌کند.
نیازهای نگهداری گیاه یوکا
برای نگهداری گیاه یوکا داخل منزل به نور زیاد و روشن نیاز است. در خارج از منزل و در محیط خارجی نور روشن تا نور کامل برای گیاه مفید است. این گیاه تقریباً در هر خاکی رشد می‌کند ولی خاک گیاه باید دارای زه‌کشی بسیار مناسبی باشد. هرگز اجازه ندهید خاک گیاه برای مدت طولانی مرطوب بماند و یا گیاه غرق در آب شود.
یوکا الپانتیپس یک گیاه بدون خار برای محیط منزل
گیاه بدون خار یوکا الپانتیپس یکی از گیاهان استوایی است که به نور زیاد نیاز دارد. این گیاه در نور کم هم زندگی می‌کند، ولی شما باید نیازهای مراقبتی و آبی گیاه را فراهم نمایید. این گیاه بومی نواحی گواتمالا و جنوب مکزیک است. برای نگهداری گیاه یوکا الپانتیپس شما باید روشن‌ترین نقطه در منزل را انتخاب کنید که معمولاً پشت پنجره جنوبی است. این گیاه را می‌توانید در نزدیکی پنجره‌های شرقی و غربی هم نگهداری کنید. در محیط طبیعی زندگی این گیاه تا ۱۰ متر هم رشد می‌کند.
یوکا در محیط منزل (بوته یا درختچه)
شما می‌توانید معمولاً یوکا را به عنوان گیاه خانگی به شکل بوته‌ای و یا درختچه‌ای بیابید. می‌توانید سه تا چهار عدد یوکا را داخل یک گلدان بکارید تا زیبایی بیشتری را به محیط منزل شما ببخشد.
نگهداری گیاه یوکا الپانتیپس به عنوان گیاه خانگی
هنگامی که نگهداری گیاه یوکا را در محیط داخلی انجام می‌دهید، این گیاه به محیطی گرم، آفتابی و خشک و خاکی با زه‌کشی بالا نیازمند است. نیازی به غنی بودن خاک گیاه نیست، و در واقع، میزان بالای ماسه و پوکه می‌تواند مناسب باشد. بهترین مخلوط خاک برای یوکا ۳ قسمت پیت ماس یا کوکوپیت و یک قسمت ماسه است. در جایی پیشنهاد شده است که هنگام نگهداری این گیاه در منزل آب به میزان کم هر از چند گاهی روی خاک پاشیده شود. البته باید سطح خاک را با سنگ‌ریزه پوشاند که از انتشار رطوبت به هوا کم کرد.
اینکار باعث خواهد شد گیاه شما بهترین استفاده را از این میزان کم آب بکند. به صورت مرتب و زمانبندی شده باید خاک روی برگ‌های این گیاه با استفاده از یک پارچه نمدار تمیز شود. حتماً توجه داشته باشید برای این از دستکش استفاده کنید.
برگ‌ها و گل‌های خشک شده گیاه را از آن جدا کنید. اگر برگ‌های زرد زیادی در گیاه خود مشاهده کردید، این ممکن است به دلیل کمبود آب برای گیاه باشد. می‌توانید از میزان کم کود مایع مخصوص گیاهان خانگی برای تغذیه این گیاه استفاده نمایید. و اینکار باید یکبار در فصل بهار و یکبار در فصل تابستان انجام شود.
برخی از افرادی که نگهداری گیاه یوکا را انجام می‌دهند، گیاه خود را در طول فصول گرم برای دریافت هوای گرم و نور بیشتر به خارج از منزل منتقل می‌کنند. بهتر این است که هنگام نگهداری در محیط داخلی، این گیاه در تمام طول سال در داخل نگهداری شود. جا‌به‌جایی‌های مکرر آن به محیط داخلی و خارجی می‌تواند منجر به آفتاب سوختگی و مشکلات تطابق پذیری با آب و هوا و همچنین هجوم آفات شود.
آبیاری گیاه یوکا در محیط منزل
در محیط پر نور و روشن، اجازه دهید یک چهارم یا یک سوم خاک قبل از هر آبیاری خشک شود سپس آبیاری را انجام دهید. در محیط کم نور در محیط داخلی، اجازه دهید، سه چهارم خاک بین دو آبیاری خشک شود. هنگام آبیاری اجازه ندهید در زیرگلدانی گیاه آب باقی بماند. در شرایط با نور کم، این می تواند منجر به پوسیدگی ریشه گیاه شود.
اگر از آب لوله‌کشی استفاده می‌کنید، باید آن را به مدت ۲۴ ساعت در محیط خانه قرار دهید. این کار باعث کاهش کلر و سایر مواد شیمیایی محلول در آب خواهد شد. در مجموع این گیاه در مقابل خشکی خاک مقاومت خوبی دارد. بنابراین بهتر است اجازه دهید خاک گیاه تا حد مناسبی خشک شود.
نشانه‌های آبیاری بیش از حد گیاه یوکا
آبیاری بیش از حد گیاه یوکا در محیط داخلی باعث از هم پاشیدن سیستم برگی و پوسیدگی ریشه‌ای می‌شود. نگهداری گیاه یوکا بدون خار بسیار شبیه به گیاه دراسینا می‌باشد. می‌توانید آبیاری را شبیه به آن انجام دهید.
آفات و بیماری‌های گیاه یوکا هنگام نگهداری در محیط داخلی
یکی دیگر از مزیت‌های گیاه یوکا عاری بودن آن از آفات و مشکلات می‌باشد. برخی اوقات ممکن است با شپشک آرد‌آلود مواجه شوید. هنگامی که با آفتی مواجه شدید، می‌توانید با استفاده از اسپری کردن آفت‌کش‌ها به از بین بردن آن کمک کنید. هنگام خرید گیاه یوکا دقت کنید که گیاه سالمی را خریداری کنید.
انواع و گوناگونی گیاه یوکا
یوکا باکاتا
یوکا موزی یا یوکا باکاتا میوه‌هایی شبیه به موز از خود تولید می‌کند. این میوه‌ها بسیار خوش طعم و برای آشپزی استفاده می‌شوند. با داشتن ارتفاع یک و نیم متر یک گونه کوچک از این خانواده محسوب می‌شود. گل‌های این گیاه از رنگ سفید تا بنفش پر رنگ هستند. برای نگهداری گیاه یوکا باکاتا نیاز به نور زیاد خورشید و خاک خشک است.
یوکا فیلامنتوسا
یک گیاه زیبا که برگ‌های سبز رنگ و رگه‌های کرمی و نوع واریگاته دارد. این نوع در طول بهار گل‌های سفیدی تولید می‌کند. این نوع از یوکا شبیه به یوکا فلاسیدا است. این گیاه بومی ژاپن است با برگ‌های طلایی و سبز تیره. در اواسط تابستان، رنگ‌های این گیاه بیشتر می‌شوند.
یوکا گلوریوسا
این یوکا بومی نواحی جنوب آمریکا است و در سال ۱۵۵۰ در بریتانیا هم تولید شده است. یوکا گلوریوسا جز گیاهان همیشه سبز است که در تابستان و اوایل پاییز گلدهی می‌کند. برگ‌های آن تا ۶۰ سانتی‌متر در طول رشد می‌کنند. برای نگهداری گیاه یوکا گلوریوسا به نور کامل خورشید و آب و هوای پایدار نیاز است.
نور مناسب برای نگهداری گیاه یوکا
همه انواع گیاهان یوکا علاقه‌مند به نور خورشید هستند. درحالیکه برخی از گونه‌های آن در مناطق نیمه سایه رشد می‌کنند ولی رشد بهتری را در نور زیاد خورشید دارند. برای نگهداری گیاه یوکا در محیط منزل باید روشن ترین نقطه را برای گیاه خود انتخاب نمایید تا بتواند نور کامل خورشید را دریافت کند. همانطور که قبلاً گفته شد از جا‌به‌جایی‌های مکرر و به یکباره گیاه از محیط داخلی به خارج از خانه پرهیز کنید.معمولاً در نزدیکی پنجره جنوبی خانه بیشترین نور به گیاه شما می‌رسد.
خاک و گلدان مناسب یوکا
یوکا عموماً یک گیاه قوی است و خاک با زه‌کشی بالا می‌تواند به تقویت سیستم ریشه‌ای آن کمک کند و جریان هوای مناسب در زیر خاک را برای گیاه فراهم نماید. مخلوط خاک‌های معمولی گل و گیاه به اضافه ماسه می‌تواند برای گیاه شما مناسب باشد.
هنگام انتخاب گلدان دقت کنید گلدانی را برای نگهداری گیاه یوکا خود انتخاب کنید که فضای لازم برای سیستم ریشه‌ای آن فراهم باشد. اگر گلدانی کوچک را برای آن انتخاب کنید رشد گیاه متوقف شده و گیاه شادابی نخواهید داشت. دقت کنید سوراخ‌های زه‌کشی کف گلدان مناسب باشند تا بتوانند آب اضافی را به راحتی از خود خارج نمایند.
تکثیر گیاه یوکا
تکثیر گیاه از طریق قلمه
به راحتی می‌توانید گیاه یوکا را از طریق قلمه ساقه یا تقسیم بوته تکثیر کنید. برای قلمه ساقه، اطمینان حاصل کنید که گیاه مادر شما بالغ شده است تا از پوسیدگی بتوانید جلوگیری کنید. برای اینکار می‌توانید قسمتی از ساقه گیاه را با استفاده از یک وسیله تیز و تمیز بریده برای چند ساعت قلمه را در جایی خشک قرار داده تا محل زخم آن کمی خشک شود و آن را در مخلوط خاک مناسب بکارید. سپس خاک گیاه را مرطوب نگهداری کنید. بعد از گذشت دو تا سه هفته ریشه‌های جدید پدیدار می‌شوند.
بعد از پیدایش ریشه‌ها حدوداً یکماه بعد می‌توانید گیاهان جوان خود را به محیطی روشن و با نور خورشید منتقل نمایید.
برای تکثیر این گیاه از طریق پاجوش و تقسیم بوته ای می‌توانید پاجوش‌های بوجود آمده در اطراف گیاه را از آن جدا کرده و در گلدانی با مخلوط خاک مناسب و با زه‌کشی بالا بکارید. سپس گیاه را در محیطی روشن قرار دهید و خاک آن را مرطوب نگهداری کنید.
تکثیر از طریق بذر
تکثیر گیاه یوکا از طریق بذر بسیار زمان بر است. در واقع، ممکن است سالیان سال برای جوانه زنی نیاز باشد. برای کاشت بذرهای یوکا آنها نیاز به سرما دهی دارند.
مشکلات و بیماری‌های گیاه یوکا
بیماری‌های قارچی
بیماری‌های قارچی یکی از مشکلاتی است که هنگام نگهداری گیاه یوکا در محیط خارج از منزل و در هوای سرد و مرطوب زمستان برای گیاه رخ می‌دهد. همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، از رسیدن رطوبت بیش از حد به گیاه در طول زمستان جلوگیری کنید. برای این کار می‌توانید با کشیدن پلاستیک روی گلدان و درست کردن حالت گلخانه‌ای برای گیاه از رسیدن رطوبت بیش از حد به آن جلوگیری کنید.
هجوم حلزون به گیاه
اگر شما در مناطق مرطوب زندگی می‌کنید، حلزون ها می‌توانند به گیاه یوکا شما حمله‌ور شوند. همچنین این موجودات به گیاهان یوکا جوان تر و حساس تر بیشتر علاقه دارند. می‌توانید با استفاده از سموم کشنده حلزون و کرم‌ها و ریختن آن در اطراف گیاه با این آفت مقابله نمایید.
وجود نقاط نارنجی، قرمز روی برگ‌های یوکا
اگر شما نقاط قرمز نارنجی روی برگ‌های گیاه مشاهده کردید، این نشان دهنده بروز بیماری‌های قارچی است. می‌توانید برگ‌های آلوده را از گیاه جدا کرده و از پخش شدن بیماری به سایر نقاط گیاه جلوگیری نمایید.
ضدعفونی کردن گیاه بعد از هرس کردن برگ‌ها برای جلوگیری از پخش شدن بیماری به سایر گیاهان لازم است. می‌توانید با اسپری کردن قارچ‌کش بروی گیاه خود بعد از جدا‌سازی برگ‌های بیمار و پایین نگه داشتن رطوبت فضای نگهداری گیاه یوکا از مشکلات قارچی جلوگیری نمایید. پایین بودن بیش از حد رطوبت هم موجب قهوه‌ای شدن نوک برگ‌های گیاه شما خواهد شد.
وجود لکه های قهوه ای و کبود شدن لبه برگ های گیاه
اگر لکه‌های قهوه‌ای و خاکستری روی گیاه خود مشاهده نمودید، ممکن است علت آن وجود کنه یا عنکبوت قرمز باشد. می‌توانید با استفاده از آفت‌کش‌های مخصوص به مقابله با آنها بپردازید و قسمت‌های آسیب دیده را از گیاه جدا کنید.
پژمردگی برگ های یوکا
در برخی از گونه‌های یوکا، این یک ایراد معمول برای برگ‌های بالغ است. اگر برگ‌های قدیمی کمی خمیده شدند ولی برگ‌های جدید خیر، نگرانی لازم نیست. اگر مشکل یکباره بوجود آمد می‌تواند از موارد زیر باشد:
آبیاری بیش از حد
آبیاری بسیار کم
کوددهی بیش از حد
شوک ناشی از تعویض گلدان
جابه‌جایی گلدان
هنگام نگهداری گیاه یوکا دقت کنید، تعداد زیاد برگ‌های زرد یا قهوه‌ای گیاه عمدتاً نشان دهنده آبیاری کم تر از نیاز گیاه است. و برگ با نقاط حلقه‌ای شکل زرد و یا قهوه‌ای نشان دهنده آبیاری بیش از حد می‌باشد.
