معرفی جامع و نحوه نگهداری بنفشه آفریقایی
بنفشه آفریقایی (African Violet) دارای گونهها و انواع مختلفی میباشد. یکی از گونههای این گیاه سینت پئولیا است که خود شامل ۲۰ گونه مختلف میشود و بسیاری از انواع گوناگون میباشد. این گیاه دارای انواع مختلف استاندارد، مینیاتور، کیمرا و چسبنده است. انواع گوناگون آن دارای سایز و گل با رنگهای مختلف و تنوع گوناگون در ساختار برگ هستند. پرورش دهنده این گیاه باید برای نگهداری بنفشه آفریقایی، شرایط نوع گیاه را بداند. همچنین هزاران مدل و گونه از انواع هیبرید این گیاه با گلهای متنوع و زیبا و برگهای مختلف وجود دارد.
فهرست مطالب
در این مطلب میخوانیم:
خاک مناسب نگهداری بنفشه آفریقایی
بیماریها و مشکلات بنفشه آفریقایی
انواع گیاه بنفشه آفریقایی
گیاه بنفشه آفریقایی دارای واریتهها و انواع مختلفی است. این گیاه همچنین گلهایی با رنگها، اندازهها و ظاهری متفاوت دارد.
استاندارد
گونه استاندارد این گیاه رشد در حدود ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر یا بیشتر را دارند و گلها با رنگ و نوعهای بسیار زیادی را دارا میباشند.
مینیاتور
این گونه رشد در حدود ۷ تا ۱۴ سانتیمتر را دارد و شکل ظاهری کوچکی دارند با برگهای میکرومینی کوچکتر از ۷سانتیمتر. تعداد بسیار کمی از آنها ممکن است بین ۱۵تا ۲۰ سانتیمتر نیز رشد داشته باشند.
چسبنده
این گونه رشد رونده و چسبندهای دارند که میتوانند در گلدانهای کم عمق و یا سبدهای آویزان رشد کنند.
کیمرا
این گونه بیشتر از طریق اندامهای مکنده تولید و تکثیر میشود تا برگ. و با بریدن برگهای آن نمیشود همان شکل گیاه را تکثیر کرد. این بخاطر این است که ژنتیک هر قسمت این گونه بنفشه آفریقایی متفاوت است.
گیاه بنفشه آفریقایی از آفریقا آمده است و اسم علمی آن سینت پائولیا است. بیشترین رشد این گیاه در ابعاد بزرگ ۴۰ سانتیمتر و میکرو آن ۷ سانتیمتر میباشد. این گیاه برای حیوانات خانگی مانند سگ و گربه سمی نیست و نگهداری بنفشه آفریقایی در خانه میسر است.
گلبرگ و برگ بنفشه آفریقایی
همانطور که گفته شد این گیاه دارای تنوع رنگی بسیار زیاد در گلبرگها است. از رنگ صورتی تا رنگهای ترکیبی و چند رنگ. برگهای این گیاه نیز دارای شکلهای متفاوت، تعداد متفاوت، لبههای برگی متفاوت میباشند. حتی از تفاوت برگهای این گیاه به اسمهای پسر، دختر، سبز و سفید، راج، قاشقی، نیزهای و دندانهای نام میبرند.
گلدهی بنفشه آفریقایی
حرفهایها میتوانند این گیاه را ده ماه در سال یا بیشتر دارای گل کنند. و این به معنی این است که فصل گلدهی بنفشه آفریقایی مشخص نیست. این کار را با استفاده از نور مصنوعی دما و شرایط مناسب نگهداری بنفشه آفریقایی انجام میدهند. در حقیقت این گیاه میتواند در تمام طول سال دارای گل باشد و این به شرایط نگهداری ما از آن برمیگردد. گلهای بنفشه آفریقایی میتوانند از چند روز تا چند هفته بسته به شرایط محیط پیرامونشان شاداب بمانند.
دقت داشته باشید در صورتی که گیاه بنفشه آفریقایی شما نور کافی را در طول روز دریافت نکند گلدهی نخواهد داشت. اگر میخواهید گیاه شما دارای گل باشد ولی امکان دریافت نور طبیعی را نمیتوانید فراهم کنید، باید از نور های مخصوص رشد گل و گیاه برای تامین نور مورد نیاز آن استفاده کنید.
دمای مناسب نگهداری بنفشه آفریقایی
دمای مناسب برای نگهداری بنفشه آفریقایی در محیط داخل منزل یا محیط کار بین ۱۶ تا ۲۴ درجه سانتیگراد است. سعی کنید اجازه اینکه دما کمتر از ۱۵.۵ درجه سانتیگراد شود را ندهید. و ازتغییرهای ناگهانی دما جلوگیری نمایید. هرگز گیاه خود را در زمستان در معرض هوای سرد قرار ندهید. این کار ممکن است منجز به یخ زدگی آن شود. گرمای بیش از حد ممکن است مشکلاتی برای گیاه شما بوجود آورد. ولی به اندازه دمای هوای سرد کشنده نخواهد بود. در کمترین آسیب گلدهی گیاه متوقف خواهد شد و رشد آن کاهش مییابد. در موارد تشدید گرما برگها و گلها به سرعت چروکیده خواهند شد و به گیاه شما شوک وارد میشود. دمای هوای سرد باعث پوسیدگی تاج گیاه خواهد شد. مخصوصاً اگر همراه با رطوبت باشد. اگر آسیب دیدگی گیاه بر اثر سرما زیاد باشد، امکان نجات آن وجود نخواهد داشت.
نور مناسب نگهداری بنفشه آفریقایی
نور مناسب بنفشه آفریقایی نور فراوان و مناسب است. یعنی این نور نباید به صورت نور مسقیم تابش خورشید باشد و در این صورت برگهای این گیاه آسیب میبینند. در واقع نور پنجره جنوبی و شمالی طبق تجربه بهترین نور برای این گیاه است. برای گلدهی این گیاه پرورش دهندگان آن از نور مصنوعی در فصول کم نور استفاده مینمایند. همانطور که گفته شد این گیاه برای گلدهی نیاز به نور فراوان دارد و در طول روز حداقل ۸ تا ۱۰ ساعت نور برای گیاه لازم است. گونه هایی که دارای برگهای تیره تر هستند به نور بیشتری نیاز دارند.
میزان نور دریافتی بنفشه آفریقایی برای سلامتی و گلدهی گیاه بسیار مهم است. این گیاه همانطور که گفته شد در نور کم، تا زیاد و در نور منزل رشد خواهد داشت. مانند سایر گیاهان که برای عمل فتوسنتز نیاز به نور خورشید دارند، این گیاه هم نیاز مبرمی به نور خواهد داشت. در حالی که برخی گیاهان آپارتمانی مناسب برای محیط با نور اندک هستند، ولی تمام گیاهان به نور نیاز خواهند داشت. معمولاً اگر این گیاه نور کافی دریافت نکند، گلدهی متوقف شده و برگهایش زرد میشوند.
در حالی که نور اندک برای گیاه مضر است، نور بیش از حد هم به آن صدمه خواهد شد. در بین موارد مشکل زا برای بنفشه آفریقایی، نور زیاد میتواند نقاط قهوهای رنگی روی برگ و گلهای آن ایجاد نماید. بعلاوه، نور بیش از حد میتواند منجر به لوله و خمیده شدن برگ گیاه شود.
برای نگهداری بنفشه آفریقایی در زمستان، باید اجازه دهید گیاه شما نور بیشتری را از حد معمول دریافت نماید. همچنین این مهم است که گلدان آن را هر چند مدت یکبار بچرخانید تا به همه قسمتها نور برسد.
استفاده از نور مصنوعی
اگر از نورهای مصنوعی مخصوص گیاه برای نگهداری بنفشه آفریقایی استفاده میکنید، انتخاب لامپ رشد بسیار مهم است. لامپی انتخاب کنید که دارای هر دو طیف رنگ قرمز و آبی باشد. نور قرمز برای گلدهی بنفشه آفریقایی بسیار حیاتی است. نور آبی هم برای عمل فتوسنتز آن مهم است.
این را به خاطر داشته باشید که لامپ رشد را در فاصلهای مناسب از آن قرار دهید. اگر فاصله نور با گیاه شما اندک باشد، با مشکلاتی نظیر سوختگی روبرو خواهید شد. لامپ را باید در فاصله ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتری از بالای گیاه قرار دهید. این گیاهان حداقل به ۸ ساعت خاموشی و محیط بدون نور هم نیاز دارند. تاریکی هم برای گلدهی بنفشه آفریقایی نقش مهمی ایفا خواهد کرد. برای بنفشههای مینیاتوری لامپ رشد را باید با فاصله کمتری قرار دهید.
آبیاری مناسب و صحیح بنفشه آفریقایی
گیاه بنفشه آفریقایی به آبیاری بسیار حساس است. لذا هنگام آبیاری گیاه دقت لازم را به کار بگیرید. یکی از بزرگترین اشتباهات آبیاری بسیار زیاد این گیاه در طول فصول سرد است. آب بسیار سرد نیز از رشد این گیاه جلوگیری مینماید و باعث صدمه به برگها و تغییر رنگ آنها میشود. بهترین زمان آبیاری این گیاه زمانی است که خاک آن کاملاً خشک شده باشد و آبیاری آن حتماً باید به نحوی باشد که برگها خیس نشوند. آبیاری از طریق زیرگلدانی انجام میشود. آب شهری که از شیر خارج میشود و آب هم دمای اتاق برای این گیاه مناسب است. هنگامی که از آب شهری استفاده مینمایید ۴۸ ساعت آب را داخل ظرف نگه داشته، سپس گیاه خود را آبیاری نمایید تا کلر آن تا حدودی از بین برود.
برای نگهداری بنفشه آفریقایی بهترین نوع آبیاری قرار دادن فتیله و آبیاری خودکار از کف گلدان است. میتوانید یک عدد فیلتر نخی از وسط خاک گلدان از کف آن خارج کنید. و زیر گلدانی را از آب پر کنید تا از طریق این فتیله آب به ریشههای گیاه شما برسد.
در کل بنفشه آفریقایی نیاز به آب کافی برای رطوبت مناسب خاک دارد. ولی خاک نباید همیشه خیس و غرق آب باشد. ماندن بیش از حد آب در خاک باعث پوسیدگی ریشه و تاج آن خواهد شد. آبی که برای گیاه استفاده میکنید باید هم دمای اتاق باشد. هنگامی که آب سرد باشد، به ریشههای ظریف گیاه آسیب خواهد زد. برگها در این شرایط حالت لولهای پیدا خواهند کرد. همچنین اگر آبیاری را از قسمت بالای گیاه انجام دهید، و آب سرد باشد، لکههایی روی برگ بوجود خواهد آمد.
هرگز از آب لوله کشی برای آبیاری گیاه استفاده نکنید. اگرچه میزان کمی کلر برای عمل فتوسنتز گیاه لازم است. ولی میزان کلر زیاد باعث سوختگی برگها و عدم گلدهی گیاه خواهد شد. اگر دسترسی به منبع آب دیگری ندارید، باید آب را در ظرفی در دمای اتاق به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت نگه داشته سپس گیاه خود را آبیاری کنید.
بهترین روش آبیاری بنفشه آفریقایی
بهترین کار برای آبیاری بنفشه آفریقایی استفاده از گلدانهایی است که دارای فتیله هستند. این فتیلههای نخی میتوانند آب را مستقیم به اطراف ریشه برسانند. در نتیجه امکان آبیاری بیش از حد گیاه کمتر خواهد شد. اگر به این نوع گلدان دسترسی ندارید، از همان روش آبیاری از طریق زیرگلدانی استفاده نمایید.
خاک مناسب نگهداری بنفشه آفریقایی
خاک این گیاه باید به سرعت خشک شود و این خاک را میتوان به صورت آماده از فروشگاهها تهیه کرد. از مخلوط پرلیت، پیت ماس و زغال می توان خاک مناسبی برای بنفشه آفریقایی تهیه کرد. ماندن رطوبت زیاد یعنی خیس ماندن خاک برای بنفشه آفریقایی مضر است. و ممکن است باعث بروز بیماری های قارچی شود. خاکی برای نگهداری بنفشه آفریقایی مناسب است که سبک باشد و اجازه عبور هوا در اطراف ریشهها را به راحتی بدهد.
کوددهی بنفشه آفریقایی
کوددهی این گیاه باید به صورت هر چند هفته یکبار با استفاده از کودهای مخصوص و آری از اوره انجام شود. کود NPK، ۱۵-۳۰-۱۵ برای این گیاه مناسب است و میتوان کوددهی به گیاه را هر ۲ ماه یکبار انجام داد. تغذیه بنفشه آفریقایی امری مهم است و در گلدهی گیاه و رنگ برگهای گیاه شما تاثیر به سزایی دارد. کود بیش از حد نیز میتواند به گیاه آسیب برساند. در طول زمستان و فصل سرما به بنفشه خود کود ندهید.
تعویض گلدان بنفشه آفریقایی
تعویض گلدان این گیاه زمانی باید انجام شود که لازم است و اینکار بدلیل حساسیت ریشهها و ظرافت آنها باید در محیط با دمای بالاتر از ۲۱ درجه سانتیگراد صورت پذیرد. معمولاً تعویض خاک این گیاه یک یا دوبار در سال انجام میشود ولی تا وقتی اندازه گیاه بزرگتر از اندازه گلدان نشده لازم نیست سایز گلدان را تغییر داد. هنگام تعویض گلدان این گیاه حتماً از خاک تازه و مناسب استفاده کنید و همانطور که گفته شد مراقب ریشههای بسیار حساس آن باشید.
رطوبت مناسب بنفشه آفریقایی
این گیاه برای رشد و گلدهی به رطوبت محیط نیاز دارد که تامین رطوبت آن در محیطهای خشک را میتوان با دستگاه رطوبت ساز مصنوعی یا با استفاده از قرار دادن چند تکه سنک و فاصله انداختن گلدان و زیرگلدانی ایجاد کرد. دقت کنید آب نباید به صورت مداوم با کف گلدان در تماس باشد و خاک گیاه نباید دائماً خیس بماند. هنگام نگهداری بنفشه آفریقایی و در حالتی که از سنگ ریزه در زیر گلدانی استفاده می کنید بنفشه شما میتواند رطوبت مورد نیاز خود را از تبخیر آب درون زیر گلدانی تامین نماید.
همانطور که دمای محیطی گرم برای گیاه ضروری است، رطوبت هم برای سلامتی آن لازم است. در محیط طبیعی رشد بنفشه آفریقایی، در شرق آفریقا، رطوبت در حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد است. در حالی که در خانه تامین این میزان رطوبت مشکل است. شما باید حداقل رطوبت محیطی ۵۰ تا ۶۰ درصد را برای گیاه فراهم نمایید. اگر میزان رطوبت کمتر باشد، یا شرایط نرمال نباشد، غنچه گلهای گیاه باز نخواهند شد، رشد کند شده و برگها چروکیده میشوند.
بالا بردن رطوبت محیط گیاه
اگر نیاز است که رطوبت محیط نگهداری بنفشه آفریقایی را افزایش دهید، میتوانید از نگهداری دست جمعی آنها استفاده کنید. این کار باعث بالا رفتن رطوبت به بالای ۱۵ درصد خواهد شد. در هر صورت، این مهم است که آنها را طوری کنار هم قرار دهید تا برگها به هم اثابت نداشته باشد. در حالی که میزان رطوبت مهم است، فضای لازم هم باید به گیاه برای رشد و گردش هوا داده شود. گردش هوا همانطور که میدانید برای تمام گیاهان لازم و ریسک بروز بیماریهای قارچی را کاهش میدهد. روش دیگر برای افزایش رطوبت محیطی گیاه استفاده از دستگاه رطوبت ساز است.
تکثیر بنفشه آفریقایی
تکثیر این گیاه به جز نوع کیمرا از طریق قلمه برگ انجام میشود به صورتی که برگ را به همراه ساقه متصل به آن بریده و آنرا در آب قرار میدهیم به طوری که انتهای ساقه با کف ظرف برخورد نداشته باشد. و همچنین آب ظرف را هر ۴۸ ساعت یکبار تعویض میکنیم تا وقتی که ریشه ظاهر شود. معمولاً اینکار از دو هفته تا دو ماه زمان لازم دارد. بعد از اینکه ریشهها به اندازه کافی بزرگ شدند میتوانید هر یک از برگها را به طور جداگانه داخل گلدان مورد نظر با خاک مناسب بکارید. بعد از گذشت حدوداً یک ماه اولین جوانه ها پدید میآیند.
مشکلات و بیماریهای بنفشه آفریقایی
اگر موارد و شرایط ذکر شده بالا به درستی رعایت شود گیاه بنفشه آفریقایی شاداب و پر از گلی خواهیم داشت. ولی میخواهیم به برخی از مشکلاتی که در نگهداری بنفشه آفریقایی ممکن است با آنها روبرو شویم اشاره داشته باشیم.
پژمرده شدن برگ بنفشه آفریقایی
یکی از دلایل پژمرده شدن برگ بنفشه آفریقایی کمبود آبیاری و تشنگی گیاه است. البته بسیاری از علاقهمندان از این دلیل برای آبیاری گیاه استفاده میکنند. همانطور که میدانید، آبیاری بیش از حد و خیس ماندن خاک گیاه باعث پوسیدگی گیاه خواهد شد. لذا بسیاری صبر میکنند هنگامی که برگها به سمت پایین خم شدند گیاه را آبیاری میکنند.
لهیدگی و شل شدن برگ بنفشه
برخورد آب به برگها و خیسی ساقهها باعث تغییر رنگ ساقه و شل شدن، در نهایت از بین رفتن برگها خواهد شد. لذا در آبیاری گیاه خود دقت کنید. سعی کنید آبیاری بنفشه آفریقایی را از طریق زیرگلدانی آن انجام دهید.
گرد سفید روی برگ بنفشه آفریقایی
وجود گرد سفید روی برگ بنفشه آفریقایی نشانه آلوده شدن گیاه به قارچ است. میتوان با استفاده از قارچکشهای سیستماتیک وارد عمل شد. گوش پاککنی بردارید و نوک آن را کمی مرطوب و به قارچکش آغشته کنید. آن را به قسمتهای آلوده گیاه بزید. این کار را برای سه بار در ده روز انجام دهید تا آلودگیها برطرف شود. اگر برگهای کمی از گیاه آلوده شدهاند بهترین کار جدا کردن آنها است. این کار باعث جلوگیری از سرایت قارچ به سایر نقاط گیاه خواهد شد.