نگهداری گیاه هویا

معرفی جامع و نحوه نگهداری گیاه هویا

بسیاری از علاقه‌مندان گیاهان آپارتمانی امروزه به نگهداری گیاه هویا (Hoya Plant) نیز علاقه‌مند شده‌اند. به دلیل برگ‌های براق هویا به آن گیاه واکسی نیز می‌گویند. بسیاری به دلیل گل‌های زیبا و با رنگ‌های متنوعی که هویا از خود تولید می‌کند، آن را نگهداری می‌کنند. هویا به دلایل زیادی یکی از گیاهانی است که امروزه برای نگهداری به عنوان گیاه آپارتمانی محبوبیت خاصی پیدا کرده است، که یکی از دلایل را ذکر کردیم. بسیاری از انواع گل‌های این گیاه دارای رایحه و برخی نیز بدون رایحه هستند. گل‌های هویا معمولاً در هنگام تاریکی هوا و در شب رایحه خود را تراوش می‌کنند.

دلیل دوم برای محبوبیت هویا به عنوان گیاه آپارتمانی، نگهداری آسان این گیاه و تکثیر آسان از طریق قلمه است. تنها یک بند از ساقه به همراه یک برگ کافیست تا بتوان این قلمه را ریشه‌دار و گیاه را تکثیر نمود. برخی دیگر از انواع این گیاه که کلروفیل در ساقه آن‌ها است، حتی به برگ هم احتیاج ندارند. هویا از خانواده Apocynaceae است که شامل گیاهانی که دارای شیره سفید رنگ نیز هستند می‌باشد. اولین گونه این گیاه در سال ۱۸۱۰ دیده شد و امروزه شامل بیش از ۵۰۰ گونه با نام‌های مختص به خود است. این گیاه متعلق به نواحی استوایی و نیمه استوایی آسیا و غربی اقیانوس آرام است. از کشورهای فیلیپین، اندونزی، مالزی و گینه بی‌سائو می‌توان به عنوان مناطق اصلی پرورش و فراوانی هویا نام برد. امروزه در کشورهای تایلند، چین، سنگاپور، هند، بنگلادش، کلمبیا، ژاپن و بسیاری دیگر از کشورها یافت می‌شود.

نوع برگ‌ها

برگ‌های گیاه هویا از نازک تا نیمه ساکولنتی و ساکولنتی فراوانی زیادی دارند. به جز گونه هویا ایمبریکاتا (Hoya Imbericata) که دارای برگ‌های تخته‌ای مانند است و از هر بند آن یک برگ می‌روید. سایر هویاها برگ‌های متقارن تولید می‌کنند. رنگ و نوع برگ‌های گیاه هویا شرایط نوری و نگهداری آن‌ها را کمی باهم متفاوت می‌کند. آن‌هایی که دارای برگ‌های نازک، تیره، بزرگ هستند معمولاً به این معنی است که گیاه بیشتر به مکان‌های نیمه سایه، محیط مرطوب نیاز دارند (مانند هویا مالتی‌فلورا).

درحالیکه نگهداری گیاه هویا در انواعی که دارای برگ‌های ضخیم‌تر، روشن‌تر و ساکولنتی شکل دارند به معنی نیازمندی گیاه به نور کامل و مقاوم بودن آن‌ها نسبت به خشکی است (مانند هویا دایورسیفولیا). انواع هویا که دارای برگ‌های نیمه ساکولنتی هستند، مانند هویا کارنوسا (Hoya Carnosa) معمولاً نیاز به زمان خشکی دارند تا گلدهی کنند. در این موارد با خشکی کشیدن ۴ الی ۵ هفته‌ای گیاه در بهار، با دریافت نور مناسب گیاه تشویق به گلدهی می‌شود.

ساقه‌ها

ساقه‌های هویا سفت و دارای شیره‌ای چسبناک است که معمولاً به رنگ‌های، سفید، زرد، بی‌رنگ و سایر رنگ‌ها می‌باشد. در طول ساقه، می‌توان ریشه‌هایی الحاقی یافت، که این عمل ریشه‌دهی آن را آسان‌تر می‌کند. اگر به این هویاها رطوبت بیشتری برسد، این ریشه‌ها دارای طول بیشتری خواهند شد و به اطراف می‌روند. برخی از ساقه‌ها دارای کلروفیل هستند که همانطور که قبلاً اشاره شد نیازی به برگ برای ریشه‌دهی ندارند.

نور و دمای مناسب نگهداری گیاه هویا

بیشتر انواع نیمه ساکولنتی هویا مانند هویا کارنوسا نیاز به نور مستقیم خورشید ندارند و این باعث آفتاب سوختگی برگ‌های گیاه خواهد شد. برای نگهداری گیاه هویا، نوری با ۵۰ تا ۸۰ درصد نور خورشید فیلتر شده است. این به این معنی است که این گیاه را می‌توانید در مکانی از منزل خود قرار دهید که روشن باشد و یا در نزدیکی پنجره‌ای که نور توسط پرده فیلتر شده و به گیاه بتابد می‌توانید آن را نگهداری کنید. نور فیلتر شده تمام پنجره‌های شرقی، غربی، شمالی و جنوبی خانه می‌تواند برای رشد گیاه هویا مفید باشد.

بیشتر گونه‌های هویا نمی‌توانند در مقابل سرما مقاوم باشند. دمای پایین‌تر از ۱۰ درجه سانتی‌گراد می‌تواند به این گیاه صدمه وارد کند. دمای بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد در نگهداری گیاه هویا مناسب است.

آبیاری و رطوبت مناسب گیاه هویا

آبیاری کامل گیاه هویا اگر خاک آن دارای زه‌کشی مناسب باشد مشکلی برای گیاه بوجود نمی‌آورد. اگر خاک گیاه سنگین باشد و آب را بیشتر از حد در خود نگهداری کند، باعث بروز بیماری برای گیاه خواهد شد. پس آبیاری این گیاه بستگی به نوع خاک آن دارد. دقت کنید که خاک آن زیاد خیس نماند. اگر در جایی از گیاه خود نگهداری می‌کنید که نور بیشتر و یا گردش هوای بالاتری دارد، گیاه شما به آب بیشتری نیاز پیدا خواهد کرد. در طول سال می‌توانید برای نگهداری گیاه هویا در منزل آبیاری معمول را انجام دهید. و هر از چند گاهی در بهار ۴ الی ۵ هفته می‌توان برای تحریک گلدهی گیاه می‌توان به آن خشکی داد. در انواع گیاهان هویا نیمه ساکولنتی و ساکولنتی که دارای برگ‌های گوشتی هستند، آبیاری مانند آبیاری ساکولنت باید انجام شود.

هویا بیشتر به مناطق با رطوبت بالا عادت دارد، مخصوصاً در مناطق استوایی و نیمه استوایی. بعلاوه، برخی از گونه‌های هویا در مناطق بارانی زندگی می‌کنند. بیشتر انواع گیاهان هویا که دارای برگ‌های نازک هستند، به رطوبت ۶۰ تا ۸۰ درصد نیاز دارند. می‌توان برای تامین رطوبت این گیاه آن را در آشپزخانه و مکان‌هایی قرار داد که رطوبت بیشتری دارند. برای تامین رطوبت می‌توان از دستگاه‌های رطوبت ساز استفاده کرد.

خاک و گلدان مناسب نگهداری گیاه هویا

برای نگهداری گیاه هویا نیاز چندانی به مغذی بودن بیش از حد خاک نیست. بنابراین این گیاه را می‌توان در مخلوط خاکی با ترکیب یک قسمت پیت ماس، یک قسمت پرلیت و یک قسمت خاک ارکیده پرورش داد. همانطور که در قسمت‌های قبل نیز توضیح داده شد، خاک این گیاه نباید برای مدت زیادی خیس بماند و با سرعت بیشتری باید خشک شود. اگر خاک خیس بماند موجب بروز بیماری پوسیدگی خواهد شد. در حالت مقابل اگر ریشه‌های این گیاه خشکی بیش از حد ببینند، از بین خواهند رفت.

بیشتر انواع گیاه هویا دارای سیستم ریشه‌ای گسترده‌ای نیستند. پس نیاز زیادی به تعویض گلدان پیدا نخواهد شد. فقط برای هر دو تا سه سال یکبار می‌توان مخلوط خاک داخل گلدان را برای تازه کردن منابع تغذیه گیاه تعویض کرد. گلدان مناسبی که می‌توانید برای نگهداری گیاه هویا انتخاب کنید، همان گلدان‌های سفالی هستند که دارای زه‌کشی بهتری هستند و با سرعت بیشتری مخلوط خاک آنها خشک خواهد شد. زه‌کش خاک و گلدان گیاه هم باید مناسب باشد و آب برای مدت طولانی در خاک گیاه نماند.

تغذیه و کوددهی گیاه هویا

همانطور که اشاره شد، گیاه هویا نیازی به تغذیه چندانی ندارد. می‌توان با کودهای ارگانیک و بسیار سبک و نصف مقدار توصیه شده بروی بسته‌بندی کود گیاه را به صورت ماهیانه یکبار تغذیه کرد. کودهای با فسفر بالا برای این گیاه توصیه می‌شود.

بیماری‌ها و آفات گیاه هویا

گیاه هویا تا حدی در مقابل آفات مقاوم است. ولی برخی اوقات در نگهداری گیاه هویا با شپشک آردآلود و شته مواجه خواهیم شد. مخصوصاً برخی از گونه‌ها مانند هویا کری (Hoya Kerrii) شیره‌ای جذاب برای حشرات تولید می‌کنند که باعث جذب آنها خواهد شد. می‌توان با اسپری شدید آب به صورت فیزیکی آفاتی که به گیاه شما هجوم آورده‌اند را از بین برد.

قرمز شدن و سوختن برگ هویا

این مشکل ممکن است به دلیل تابش مستقیم یا بیش از حد نور خورشید پیش آید. می‌توانید برای جلوگیری از بروز صدمات بیشتر به گیاه خود آن را بع قسمت دیگری از منزل که نور کمتری به گیاه بتابد منتقل نمایید.

چروکیده شدن برگ هویا

این مشکل بدلیل کمبود در آبیاری یا کمبود رطوبت محیط اطراف گیاه است. همچنین شما باید گیاه خود را بررسی و از عدم وجود آفاتی مانند شپشک آردآلود اطمینان حاصل نمایید.

لهیدگی و شل شدن هویا

ممکن است به دلایل آبیاری بیش از حد و یا کمبود آبیاری در نگهداری گیاه هویا، ریشه‌ها از بین رفته و مرده باشند. ریشه‌ها را بررسی و در صورت از بین رفتن آنها می‌توانید از قلمه گیاه برای ریشه دار شدن آن استفاده کنید.

فاصله‌دار شدن بندهای روی ساقه هویا

این مشکل بدلیل کمبود نور است و باید گیاه را به منبع نوری نزدیک‌تر کرد.

عدم گلدهی گیاه هویا

عدم گلدهی هویا ممکن است بدلیل کمبود نور مورد نیاز آن باشد. هویا برای گلدهی نیاز به تحریک خواهد داشت. (دوره خنکی و دوره خشکی)

افتادن غنچه‌ها قبل از باز شدن

خشکی بیش از حد خاک برای مدت طولانی و یا خیس بودن بیش از حد خاک موجب ریزش شکوفه‌ها خواهد شد.

ریزش ناگهانی برگ هویا

این مشکل در صورت نگهداری گیاه هویا در مکانی سرد ممکن است بروز پیدا کند. آبیاری بیش از حد نیز موجب ریزش ناگهانی برگ‌ها نیز خواهد شد. گیاه خود را به مکانی با رطوبت بیشتر و گرمتر منتقل نمایید.