معرفی کامل و نحوه نگهداری ساکولنت سدوم (Sedum)
ساکولنت سدوم از خانواده Crassulaceae است. این گیاه دارای بیش از ۴۰۰ گونه مختلف می‌باشد. یکی از انواع معروف این گیاه که ساید تا کنون اسم آن را شنیده باشید، دم میمونی یا سدوم مورگانیانوم است. نگهداری ساکولنت سدوم بسیار آسان است. این ساکولنت به آب کمی نیاز دارد و علاقه‌مند به محیط‌های صخره‌ای است. این گیاه بومی نواحی آمریکای جنوبی و آفریقاست. سدوم گیاهی کند رشد است و نیاز به محیطی با نور کامل خورشید خواهد داشت. رشد و گسترش سدوم بستگی به نوع و گونه گیاه خواهد داشت. انواع مختلف این گیاه از اندازه کوچک تا چندین سانتی‌متر رشد خواهد کرد. آن دسته از سدوم‌هایی که به صورت عمودی و رو به بالا رشد می‌کنند، تا ارتفاع یک متر هم رشد خواهند داشت. حتماً در کاشت گیاه به نوع آن دقت داشته باشید که ظرفی مناسب برای گیاه خود در نظر داشته باشید.
فهرست مطالب
به طور معمول برخی از انواع این گیاه گلدهی خواهند کرد. گلدهی در اوایل بهار یا تابستان تا اواسط پاییز انجام خواهد شد. این امر نیز بسته به نوع ساکولنت است. رنگ این گل‌ها از سفید تا بنفش پر رنگ مختلف است. این گل‌ها عموماً رایحه اندکی دارند. و برای پروارنه‌ها، زنبورها و سایر حشرات مکنده جذابیت دارند. همانند گل‌ها، برگ‌های این ساکولنت نیز در اشکال مختلفی وجود دارند. شکل این برگ‌ها از شکل یک لوبیا گرفته تا یک بوته گل مختلف است. همچنین برگ‌ها در انواع رنگ از سبز روشن تا قرمز و بنفش گوناگون است.
نور و دمای مناسب نگهداری ساکولنت سدوم
بسته به نوع گیاه، برای نگهداری ساکولنت سدوم نیاز به نور کامل تا محیطی نیمه سایه است. بسیاری از انواع این ساکولنت در مقابل سرمای هوا نیز مقاوم هستند. و بعد از آب شدن برف و اتمام یخبندان دوباره رشد خود را از سر می‌گیرند. این گیاه در رنج‌های مختلف دمایی زندگی می‌کنند. حتماً نیازهای نوع سدوم خود را بشناسید و آن‌ها را رعایت کنید. هنگامی که در زمستان از گیاه داخل خانه خود نگهداری می‌کنید، دمای هوا را بالا و مناسب نگه دارید.
زمانیکه که دمای هوا به پایین‌تر از ۱۰ درجه سانتی‌گراد برسد، سدوم وارد دوره رکود یا استراحت خود خواهد شد. در مجموع و به طور کلی اگر سدوم را داخل خانه نگهداری می‌کنید، آن را در نزدیکی پنجره با تابش نور خورشید یا در معرض نور مصنوعی قرار دهید. دمای مناسب نیز برای این گیاهان دمایی بین ۱۵ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد در زمستان است.
آبیاری و تغذیه سدوم
از آنجایی که این ساکولنت‌ها نسبت به دریافت آب کم مقاوم هستند، هنگام آبیاری نیاز به آبیاری عمیق و نامنظم دارند. حتماً در بین دو آبیاری باید خاک گیاه خود را بررسی کنید. در صورتی که خاک گلدان به طور کامل خشک شده است آن را آبیاری کنید. هنگام آبیاری، طوری این کار را انجام دهید تا آب اضافی از سوراخ‌های کف گلدان خارج شود. حتماً باید آب اضافی زیرگلدانی را خارج نمایید. بهترین روش برای آبیاری ساکولنت سدوم آبیاری از کف گلدان است. در نگهداری ساکولنت سدوم دقت داشته باشید، آب را روی برگ، ساقه و گل‌های گیاه نریزید.
اگر گیاه شما دارای خاک مناسب، تازه و سالم است، نیازی به تغذیه و کوددهی نخواهد بود. در پایان فصل رشد، می‌توانید خاک گلدان گیاه خود را با خاکی مناسب و تازه جایگزین کنید. کمپوست تازه می‌تواند از گیاه شما در زمستان محافظت و آن را تغذیه کند. هنگام نگهداری ساکولنت سدوم در گلدان، می‌توانید از کودهای مناسب کاکتوس و ساکولنت استفاده کنید. این کار را در بهار و تابستان به فاصله هر دو ماه یکبار انجام دهید. کوددهی و تغذیه بیش از حد بسیار برای گیاه مضرتر از عدم کوددهی به آن است. پس در تغذیه ساکولنت خود زیاده‌روی نکنید.
خاک مناسب و تعویض گلدان ساکولنت سدوم
برای نگهداری ساکولنت سدوم نیازی به خاک خاصی نیست. این گیاه می‌تواند در هر نوع خاک با زه‌کشی مناسب رشد داشته باشد. برخی از انواع این گیاه می‌تواند در بین صخره‌ها و سنگ‌ها نیز زندگی خواهند کرد. اگر این گیاه را در گلدان و در خانه خود مراقبت می‌کنید، خاک مناسبی برای آن انتخاب کنید. بستر کاشت این ساکولنت باید سبک باشد و آب را به راحتی از خود عبور دهد. خاک مخصوص کاکتوس و ساکولنت می‌تواند گزینه مناسبی باشد. زمان نگهداری در خانه می‌توانید از مخلوطی از این خاک به همراه خاک معمولی و کوکوایر استفاده کنید. گلدان مناسب برای گیاه شما نیز باید دارای سوراخ‌های مناسبی از کف باشد. تا بتواند آب اضافی را از گلدان خارج کند. در انتخاب اندازه و جنس گلدان نیز دقت داشته باشید. گلدانی انتخاب کنید که با سایز گیاه شما هم‌خوانی داشته باشد. تعویض گلدان گیاه می‌تواند در اوایل فصل بهار قبل از شروع رشد مجدد گیاه انجام شود.
تکثیر گیاه سدوم
برای پرورش و تکثیر سدوم گزینه‌های بسیاری وجود دارند. این ساکولنت‌ها می‌توانند از طریق کاشت بذر، قلمه ساقه یا برگ و تقسیم بوته تکثیر شوند. تکثیر از طریق بذر به این صورت است که بذر سدوم را به طور مستقیم روی خاکی مناسب در اوایل بهار قرار می‌دهند. رطوبت خاک را حفظ می‌کنند تا بعد از چند هفته اولین جوانه‌ها نمایان شوند. جوانه‌های روییده شده ضعیف و نازک هستند. باید اجازه دهید تا اندازه هر یک از آن‌ها به ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر برسد تا بتواند به طور جداگانه هر یک را در گلدانی کاشت. بعد از رشد مناسب می‌توانید نگهداری ساکولنت سدوم جدید خود را به روال گذشته انجام دهید.
برای پرورش گیاه از طریق تقسیم بوته، می‌توانید گیاه مادر را به دو یا چند تکه ریشه‌دار تقسیم کنید. هر یک از بوته‌ها را می‌توانید در گلدانی جداگانه بکارید. تکثیر گیاه از طریق قلمه ساقه نیز آسان نخواهد بود. می‌توانید البته این روش را در هر فصلی از سال استفاده نمایید. قلمه با اندازه‌ای مناسب از گیاه مادر خود تهیه کنید. خاک را با استفاده از یک جسم مناسب سوراخ کنید و قلمه را در آن قرار دهید. برگ‌های قسمت مدفون شده در خاک را باید جدا کنید. خاک گلدان را مرطوب نگهداری کنید تا ریشه‌ها بوجود آیند. خیسی بیش از حد خاک موجب پوسیدگی خواهد شد. بعد از مشاهده اولین نشانه‌های رشد، می‌توانید نگهداری ساکولنت سدوم خود را دوباره مانند قبل انجام دهید.
از طریق برگ هم می‌توان به تکثیر این ساکولنت پرداخت. برگ‌های مناسبی را از گیاه انتخاب کرده و روی بستر مرطوبی از پیت‌ماس و ماسه پهن کنید. البته برگ‌ها بعد از جدا سازی دو سه روزی زمان لازم دارند تا محل زخم آن‌ها خشک شود. می‌توانید روی گلدان را با پلاستیکی شفاف و دارای سوراخ بپوشانید تا رطوبت خاک حفظ شود. گلدان را در مکانی گرم و با نور غیرمستقیم قرار دهید. بعد از مدتی ریشه‌ها بوجود خواهند آمد و گیاهان جدید پیدا خواهند شد. می‌توانید بعد از اینکه اندازه هر کدام از سدوم‌های جوان مناسب شد، آن‌ها را در گلدان‌های جدا بکارید. سپس نگهداری ساکوانت سدوم خود را مانند قبل انجام دهید.
بیماری و آفات ساکولنت سدوم
اگر آبیاری بیش از حد انجام دهید یا گلدان گیاه زیاد شلوغ باشد، سدوم دچار مشکل خواهد شد. آفاتی مانند شپشک آردآلود و پولک می‌توانند گیاه شما را دچار مشکل کنند. همانطور که می‌دانید، مانند سایر ساکولنت‌ها آبیاری بیش از حد و کمبود گردش هوا می‌تواند گیاه را دچار پوسیدگی ریشه و ساقه کند. برای جلوگیری از این مشکل، مطمئن شوید که آبیاری صحیح انجام می‌دهید و گلدان آن نیز مناسب است. برای مقابله با شپشک آردآلود و سایر آفات در محیط خانه می‌توانید از آفت‌کش‌های رایج در بازار استفاده نمایید. از آنجایی که نگهداری ساکولنت سدوم نیازمند گردش هوای مناسب است، باید گردش هوای مناسبی برای آن فراهم کنید.
انواع محبوب ساکولنت سدوم
۱- سدوم گلدموس Sedum Acre
دارای پنج برگ با رنگ زرد است. و گل‌هایی ستاره‌ای شکل می‌دهد. این ساکولنت از دسته گیاهان همیشه سبز است و اندازه‌ای کوچک دارد. برگ‌ها همانطور که گفته شد از سبز روشن تا زرد هستند.
۲- سدوم آلبوم Sedum Album
گیاه سدوم آلبوم کوچک، زیبا و دارای گل‌های سفیدرنگ ستاره‌ای است. این گیاه برای پروانه‌ها و زنبورها بسیار جذاب است. نگهداری ساکولنت سدوم آلبوم نیز مانند موارد ذکر شده در بالا می‌باشد.
۳- سدوم اسپوریوم یا خون اژدها Sedum Spurium
این ساکولنت به سدوم وودو نیز معروف و بومی نواحی شرقی اروپا نیز است. این گیاه کامپکت، رنگارنگ و به رنگ‌های قرمز تا صورتی و انواع ابلق نیز است. انواع ابلق این نوع از سدوم به رنگ‌های صورتی، سبز و سفید نیز هستند.
۴- سدوم هیسپنیکوم Sedum Hispanicum
سدوم اسپانیایی در میان صخره‌ها و سنگ‌ها به خوبی زندگی می‌کند. برگ‌های این گیاه سبز و سوزنی هستند. اندازه این نوع از سدوم به چند سانتی‌متر می‌رسد.
۵- سدوم روسی Sedum Kamtschaticum
۶- سدوم داسیفیلوم Sedum Dasyphullum
سدوم داسیفیلوم دارای برگ‌های سبز-آبی است و گل‌های ستاره‌ای می‌دهد. این گیاه در طول زمستان به رنگ بنفش تغییر می‌یابد. نگهداری ساکولنت سدوم داسیفیلوم در بین سنگ‌ها و صخره‌ها نیز امکان‌پذیر است.
۷- سدوم آدولفی Sedum Adolphii
سدوم طلایی یا آدولفی یکی از انواع زیبا، کوچک و یک ساکولنت گوشتی است. این گیاه دارای برگ‌های گوشتی زرد رنگ و قرمز است. و یک ساکولنت مناسب برای نگهداری در خانه محسوب می‌شود.
۸- سدوم پاچیکلادوس Sedum Pachyclados
۹- سدوم دم میمونی Sedum Morganianum
ساکولنت دم‌میمونی یا سدوم مورگانیانوم بومی نواحی کشور مکزیک است. این گیاه یک گزینه مناسب برای گلدان‌های آویز محسوب می‌شود. برگ‌های آن به رنگ سبز روشن هستند. نگهداری ساکولنت سدوم دم‌میمونی در شرایط آب و هوایی سرد امکان‌پذیر نیست. و باید در زمستان آن را به داخل منزل منتقل کرد.
انواع دیگری از ساکولنت سدوم نیز وجود دارد. همانطور که گفته شد این گیاه نزدیک به ۴۰۰ گونه مختلف دارد که در این مطلب فقط به برخی از آن‌ها اشاره کردیم. نگهداری ساکولنت سدوم در انواع مختلف کمی متفاوت است. باید برای آشنایی با نحوه مراقبت از هر کدام به صورت تخصصی اقدام نمود.
