آشنایی با نحوه نگهداری سانسوریا تریفاسکیتا و انواع آن
گیاه سانسوریا یا گیاه ماری یا زبان مادر شوهر نامهایی است که برای این گیاه انتخاب کرده اند. اسم علمی این گیاه سانسوریا تریفاسکیتا (Sansevieria Trifasciata) می‌باشد و ارتفاع آن معمولاً به ۳۰ تا ۷۰ سانتی‌متر می‌رسد. این گیاه برای حیوانات خانگی مانند سگ و گربه سمی محسوب می‌شود و بهتر است از دسترس آن‌ها در منزل دور باشد. امروزه نگهداری سانسوریا تریفاسکیتا در بسیاری از خانه‌ها و به خصوص ادارات جهت زیبایی بخشیدن به محیط مرسوم شده است.
فهرست مطالب
اسم گیاه سانسوریا تریفاسکیتا را از برگ‌های براق و شمشیر مانند آن که به سمت بالا رشد می‌کند گرفته‌اند. این گیاه جز گیاهان گلده محسوب می‌شود. بنابراین در محیط منازل بسیار بعید است که گیاه شما به گلدهی برسد.
انواع مختلف سانسوریا تریفاسکیتا
این ساکولنت انواع مختلفی دارد که شامل سانسوریا ابلق یا سانسوریا با برگ با لبه‌های طلایی، لبه سفید و یا برگ سبز و با لکه‌های خاکستری می‌باشد. این گیاه با برگ با لبه‌های طلایی به نام تریفاسکیتا لاورنتی یکی از انواع معمول می‌باشد که امروزه زینت بخش بسیاری از محیط‌های اطراف ما است.
در ادامه برخی از محبوب‌ترین انواع سانسوریا را معرفی خواهیم کرد.
مشکی طلایی (Sansevieria Trifasciata Black Gold)
فوتورا روبوستا (Sansevieria Trifasciata Futura Robusta)
توییستد سیستر (Sansevieria Trifasciata Twisted Sister)
سانسوریا تریفاسکیتا گلدن هانی (Sansevieria Trifasciata Golden Hahnii)
فوتورا سوپربا (Sansevieria Trifasciata Futura Superba)
لاورنتی (Sansevieria Trifasciata Laurentii)
ارنبرگی یا سانسوریا آبی (Sansevieria Ehrenbergii (Blue Sansevieria))
سانسوریا کیرکی یا سانسوریا ستاره (Sansevieria Kirkii (Star Sansevieria))
سانسوریا مهتابی (Sansevieria Moonshine)
کلئوپاترا (Sansevieria Cleopatra)
زیلانیکا (Sansevieria Zeylanica (Ceylon Bowstring Hemp))
بالی (Sansevieria Ballyi (Dwarf Sansevieria))
سانسوریا تریفاسکیتا سیلندریکا (Sansevieria Trifasciata Cylindrica)
سانسوریا سامورایی (Sansevieria Samurai)
گلدهی سانسوریا
در نگهداری سانسوریا تریفاسکیتا گل‌های کوچک سفید سبز این گیاه بعد از رسیدن آن به سن بلوغ ظاهر می‌شوند. این ممکن است در برخی مواقع البته به ندرت در بین گیاهانی که در خانه مراقبت می‌شوند اتفاق بیافتد.
نگهداری شرایط طبیعی برای گیاه شانس گلدهی آن را افزایش می‌دهد.
برگ‌های سانسوریا
برگ‌های بلند و چرمی شکل این گیاه آنرا از سایر ساکولنت‌های دیگر متمایز ساخته است. برگ‌ها به صورت گوشتی هستند و از یک قسمت بوته‌ای مرکزی تا ارتفاع یک متر هم می‌رسند.
قابلیت تصفیه هوای سانسوریا
این گیاه یکی از گونه هایی است که در رده های بالای جدول در بین گیاهان تصفیه کننده هوا برای از بین بردن، بنزن، فرمالدهاید و سایر سموم مضر در آمار NASA قرار می‌گیرد.
دمای مناسب نگهداری گیاه سانسوریا تریفاسکیتا
سانسوریا در رنج‌های مختلفی از دما در خانه می‌تواند زندگی کند. اگر دمای خانه برای شما ایده‌آل است، گیاه شما هم در آن احساس خوبی خواهد داشت. فقط مراقب باشید سانسوریا را در نزدیکی وسایل گرمایشی یا سرمایشی قرار ندهید.
دمای ایده‌آل برای نگهداری این گیاه دمایی بین ۱۵ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد است. و دمای پایین تر از ۱۰ درجه سانتی‌گراد برای گیاه خوب نیست. این گیاه در دمای متعادل و معمول خانه بهترین عملکرد را خواهد داشت.
سمی بودن برای حیوانات خانگی
اگر سگ و یا گربه خانگی شما قسمتی از این گیاه را بخورید می‌تواند به بد شدن حال حیوان بیانجامد و باعث تهوع و اسهال شود. این گیاه حالت سمی شدیدی ندارد ولی در هر صورت برخی عواقب را به دنبال خواهد داشت. برای آشنایی با گیاهان دیگری که ممکن است برای حیوانات خانگی خطرناک باشند به مطلب گیاهان سمی برای حیوانات خانگی مراجعه کنید.
نور مناسب نگهداری گیاه سانسوریا تریفاسکیتا
گیاه زبان مادر شوهر در نور خورشید و یا نور کم می‌تواند زندگی کند. اگرچه محیطی روشن همراه با نیمه‌سایه بودن را بیشتر می‌پسندد. برای نگهداری سانسوریا در محیط منزل می‌توانید آن را در فاصله یک تا دو متری پنجره‌های منزل خود قرار دهید. و از قرار دادن گیاه در زیر نور مستقیم خورشید خودداری نمایید. در فصول گرم سال و به خصوص در تابستان از قرار دادن گیاه در خارج از منزل خودداری کنید.
در شرایطی که نور محیط گیاه کم باشد، رنگ برگ‌های آن تیره‌تر خواهد شد. همچنین در محیط با نور کم شاهد رشد ساقه‌های نازک و رشد علفی خواهیم بود. در شرایطی که گیاه را در نور مستقیم و شدید آفتاب قرار دهید، برگ‌های آن دچار سوختگی خواهند شد. چروکیده شدن برگ‌ها یکی از عوارض تابش نور شدید است.
آبیاری مناسب گیاه سانسوریا
به این دلیل که این گیاه یک ساکولنت محسوب می‌شود، آب را در برگ‌های خود ذخیره می‌کند. بنابراین لازم نیست که خاک گیاه را مرطوب نگه دارید. یکی از مهمترین موارد که باید در نگهداری سانسوریا رعایت شود، آبیاری آن است. اگر در آبیاری زیاده‌روی شود گیاه دچار پوسیدگی خواهد شد. حتماً هنگام آبیاری گیاه خود دقت کنید، خاک آن به طور کامل خشک شده باشد. اگر شک دارید که خاک گیاه خشک شده یا خیر، به آن آب ندهید. معمولاً آبیاری سانسوریا از دو تا هشت هفته متغیر است. زمان‌بندی آبیاری بستگی به محیط نگهداری، خاک و سایز گلدان خواهد داشت.
برای نگهداری سانسوریا در بهار و تابستان هنگامی که خاک گیاه خشک می‌شود گیاه به آبیاری نیاز دارد. و در زمستان هم هر دو ماه یکبار برای آن کافی است. در فصل زمستان گیاه به دوره استراحت خواهد رفت. بنابراین رشد آن متوقف شده و به آب کمتری نیاز دارد. در منزل می‌توانید گیاه خود را به فاصله هر دو هفته تا شش هفته یکبار در بهار و تابستان آبیاری کنید. بعد از آبیاری گیاه آب اضافی زیرگلدانی را خالی کنید.
خاک مناسب و تعویض گلدان سانسوریا تریفاسکیتا
گیاه ماری در هر خاکی تقریباً زندگی می‌کند. ولی از آنجایی که درصد ابتلا گیاه به بیماری پوسیدگی زیاد است، خاک با زه‌کشی مناسب توصیه می‌شود. خاک مناسب برای نگهداری سانسوریا تریفاسکیتا همان خاک کاکتوس و ساکولنت است که باید دارای زه‌کشی خوبی باشد. اگر از خاک کاکتوس استفاده می‌کنید، می‌توانید به آن پرلیت یا پومیس اضافه کنید. این کار باعث بالا بردن زه‌کش و گردش هوا در خاک خواهد شد.
همچنین گلدان مناسبی برای گیاه خود انتخاب کنید. گلدان‌های بزرگ باعث ماندن آب در اطراف ریشه خواهند شد. و گیاه را از بین می‌برند. گلدان شما همچنین باید دارای سوراخ‌های زه‌کش مناسبی نیز باشد. این گیاه از تعویض گلدان‌های مکرر بیزار است، لذا فقط هنگامی که اندازه ریشه‌های گیاه از گلدان آن بزرگ‌تر شد اقدام به تعویض گلدان در فصل بهار نمایید. می‌توانید برای این کار سایز گلدان خود را به یک سایز بزرگ‌تر تغییر دهید.
کوددهی و تغذیه سانسوریا
سانسوریا نیاز چندانی به کود نخواهد داشت. به خصوص هنگامی که گلدان و خاک گیاه را تعویض کرده‌اید. پس در تغذیه گیاه عجله نکنید. بعد از گذشت یکسال از تعویض گلدان، می‌توانید تغذیه گیاه خود را شروع کنید. در طول فصول رشد یعنی از بهار تا پاییز دوبار با کود مایع مخصوص ساکولنت و کاکتوس تغذیه نمایید. هرگز در فصل استراحت گیاه، در زمستان به آن کود ندهید. سانسوریا در این فصل در حال استراحت است، و کوددهی باعث بروز استرس و آسیب به آن خواهد شد.
رطوبت مناسب نگهداری سانسوریا تریفاسکیتا
رطوبت معمول منازل برای این گیاه پیشنهاد می‌شود ولی این گیاه نسبت به خشکی هوا مقاوم است. نیازی به بالا بردن رطوبت در خانه برای نگهداری این گیاه نیست.
تکثیر گیاه سانسوریا تریفاسکیتا
هنگام تعویض گلدان و موقعی که گیاه رشد کافی را داشته است بهترین زمان برای تکثیر می‌باشد.
تکثیر این گیاه از طریق پاجوش‌های بوجود آمده در اطراف ساقه اصلی گیاه و جدا سازی آن‌ها و یا از طریق بریدن قلمه برگ امکان پذیر است.
جدا سازی پاجوش‌های ریشه‌دار و کاشت آن‌ها در خاک مناسب کاکتوس و ساکولنت بهترین روش برای تکثیر گیاه است.
همچنین می‌توانید با بریدن قسمتی از برگ‌های بالغ به اندازه ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر و کاشت آن‌ها در خاک گیاه را تکثیر نمایید.
مرطوب نگه داشتن قلمه‌ها تا بوجود آمدن ریشه امری ضروری است و برای این‌کار می‌توانید با پوشاندن گلدان با کیسه پلاستیکی رطوبت خاک را حفظ نمایید.
نکته مهم در جا‌به‌جایی گیاه سانسوریا تریفاسکیتا این است که از دستکش استفاده نمایید زیرا ممکن است در برخی مواقع موجب بروز حساسیت‌های پوستی شود.
بیماری‌های گیاه سانسوریا تریفاسکیتا
سانسوریا گیاهی مقاوم در برابر شرایط ضعیف است. ولی ممکن است شپشک آردآلود و کنه قرمز به آن هجوم آورند. در این حالات می‌توانید با استفاده از یک پارچه الکلی به حذف فیزیکی آن‌ها بپردازید.
یکی از رایج‌ترین بیماری‌های این گیاه هنگام نگهداری در خانه است. علت اصلی و معمول بوجود آمدن این بیماری آبیاری بیش از حد در فصول سرد است. که ابتدا با زرد شدن برگ‌ها نمایان می‌شود. برای درمان باید قسمت‌های آسیب دیده را قبل از از بین رفتن گیاه از آن جدا کنید.
اگر از اینکه گیاه را بیش از حد آبیاری نکرده‌اید مطمئن هستید، دمای محیط آن را بررسی کنید. ممکن است دما نگهداری سانسوریا تریفاسکیتا شما به زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد رسیده باشد. می‌توانید با جدا کردن برگ‌های آسیب دیده و با استفاده از قسمت سالم آن گیاه جدید تولید نمایید.
